ABD'de yumurta fiyatları son yıllarda ciddi dalgalanmalar yaşadı. Kuş gribi salgını, bu dalgalanmaların temel nedenlerinden biri oldu. 2022'den itibaren başlayan kuş gribi salgını, milyonlarca tavuğun itlaf edilmesine yol açarak yumurta arzında büyük bir düşüşe neden oldu. ABD Tarım Bakanlığı verilerine göre, 2024 yılı itibarıyla toplamda 166 milyon tavuk itlaf edildi ve sadece 2025'in başında bu sayı 30 milyonu aştı.
Bu durumun sonucunda, yumurta fiyatları rekor seviyelere ulaştı. Örneğin, Şubat 2025'te bir düzine A sınıfı yumurtanın ortalama fiyatı 5,90 dolar olarak kaydedildi; bu rakam Ocak ayındaki 4,95 dolarlık rekoru geride bıraktı3. Ayrıca, Paskalya gibi yüksek talep dönemlerinde fiyatlarda geçici artışlar gözlemlendi. Ancak son dönemde toptan satış fiyatlarında bir miktar düşüş yaşandı; uzmanlar bunun tüketicilerin yüksek fiyatlara daha az talep göstermesiyle bağlantılı olduğunu belirtiyor.
ABD hükümeti ise bu krizi çözmek için 1 milyar dolarlık bir plan açıkladı. Bu bütçe; biyogüvenlik önlemlerine, çiftçilere mali yardımlara ve kuş gribine karşı aşı geliştirme çalışmalarına ayrıldı. Ayrıca Türkiye gibi ülkelerden yapılan ithalat da artırılarak arzın desteklenmesi hedeflendi.
Dünya Genelinde Yumurta Fiyatları
Dünya genelinde de yumurta fiyatları benzer şekilde artış gösterdi. Kuş gribi salgını yalnızca ABD'yi değil, birçok ülkeyi etkiledi. Özellikle Avrupa Birliği ülkelerinde de üretim kaybı yaşandı ve ithalat ihtiyacı arttı. Küresel ölçekte lojistik maliyetlerinin yükselmesi ve yem fiyatlarındaki artış da yumurta maliyetlerini yukarı çeken diğer faktörler arasında yer aldı.
Özellikle Asya ülkeleri gibi yoğun nüfuslu bölgelerde talebin sürekli yüksek olması nedeniyle fiyatların istikrarlı bir şekilde arttığı gözlemlendi. Ancak bazı bölgelerde üretimin toparlanmasıyla birlikte yerel piyasalarda kısmi rahatlama sağlandı.
Türkiye'deki Yumurta Fiyatları
Türkiye'de de yumurta fiyatları son yıllarda önemli değişiklikler gösterdi. Kuş gribi salgını, Türkiye'nin üretimini yaklaşık %9 oranında düşürdü ve bu durum iç piyasada arz sıkıntısına yol açtı8. TÜİK verilerine göre, tavuk yumurtası üretimi Ocak 2025 itibarıyla %10,1 azalarak 1 milyar 652 milyon adet seviyesine geriledi.
Türkiye'nin ABD'ye yaptığı yüksek miktardaki ihracat da iç piyasadaki fiyat artışlarını tetikledi. Örneğin, ABD'nin agresif alımları nedeniyle Türkiye'den yapılan ihracat hızla arttı; ancak bu durum iç piyasada tüketici fiyatlarını yukarı çekti. Bunun üzerine Türk hükümeti, ihracata kilo başına 50 cent fon kesintisi uygulayarak iç piyasayı koruma altına almaya çalıştı.
Sonuç olarak Türkiye'de bir düzine yumurtanın ortalama perakende satış fiyatı Şubat 2025 itibarıyla yaklaşık 4-6 TL arasında değişirken organik veya serbest gezen tavuklardan elde edilen yumurtaların tanesi 13 TL'ye kadar yükseldi. Ancak ihracatın azalmasıyla birlikte önümüzdeki aylarda iç piyasa fiyatlarının dengelenmesi bekleniyor.
ABD’de kuş gribi kaynaklı krizler ve ithalat politikaları ile dünya genelindeki lojistik sorunlar yumurta fiyatlarını artırırken; Türkiye’de hem üretim kaybı hem de ihracat baskısı nedeniyle benzer bir tablo oluştu. Ancak alınan tedbirlerle birlikte hem küresel hem de yerel piyasalarda önümüzdeki aylarda kısmi iyileşmeler bekleniyor.