Avrupa Konseyi, İngiltere de dahil olmak üzere Avrupa Birliği (AB) liderleri, Ukrayna’da adil ve kalıcı barış için ABD Başkanı Donald Trump ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile çalışma konusunda mutabık kaldı, yayınlanan bildiride, güçlü güvenlik garantileri, çok uluslu güç ve yeniden inşa desteği öne çıktı.
Avrupa Konseyi, Ukrayna’ya ilişkin liderler bildirisini yayımladı. Bildiri; Avrupa Konseyi Başkanı António Costa, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya Şansölyesi Friedrich Merz, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Hollanda Başbakanı Dick Schoof, Norveç Başbakanı Jonas Gahr Støre, Polonya Başbakanı Donald Tusk, İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ve İngiltere Başbakanı Keir Starmer tarafından kabul edildi.
Liderler, "ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna’da adil ve kalıcı bir barışın sağlanmasına yönelik girişimlerinde kaydedilen önemli ilerlemeyi memnuniyetle karşıladıklarını" bildirdi.
Açıklamada, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin ekibi ile Trump’ın ekibi ve Avrupalı ekipler arasında son zamanlarda yürütülen işbirliğinden duyulan memnuniyet ifade edildi. Liderler, Ukrayna’nın egemenliğini ve Avrupa güvenliğini koruyacak kalıcı bir barış için Trump ve Zelenski ile çalışmayı sürdürme konusunda mutabık kaldı.
Bildiride, "Ukrayna’nın güvenliği, egemenliği ve refahının daha geniş Avro-Atlantik güvenliği açısından hayati olduğu" vurgulandı, Ukrayna halkının, gelecekteki Rus saldırganlığı korkusu olmaksızın, müreffeh, bağımsız ve egemen bir geleceği hak ettiği belirtildi.
ABD ve Avrupalı liderler, savaşın sona erdirilmesine yönelik bir anlaşma çerçevesinde Ukrayna’ya güçlü güvenlik garantileri ve ekonomik toparlanma desteği sağlamak üzere birlikte çalışma taahhüdünde bulundu.
Çok Uluslu Ukrayna Gücü oluşturulacak
Bu kapsamda öne çıkan başlıklar şöyle:
"Ukrayna’nın caydırıcılık ve toprak savunmasını sağlayabilmesi için, barış zamanında 800 bin personel seviyesinde tutulacak silahlı kuvvetlerini güçlendirmeye yönelik sürdürülebilir ve kayda değer destek verilmesi; Gönüllüler Koalisyonu çerçevesinde, gönüllü ülkelerin katkılarıyla oluşturulacak ve ABD tarafından desteklenecek Avrupa öncülüğündeki 'Çok Uluslu Ukrayna Gücü'nün' oluşturulması, bu gücün, Ukrayna Ordusu'nun yeniden yapılandırılmasına, hava sahasının güvenliğine ve deniz güvenliğinin artırılmasına katkı sağlaması öngörülüyor.
Olası ihlallere erken uyarı sağlamak, ihlalleri tespit etmek ve yanıtlamak üzere uluslararası katılımla ABD öncülüğünde ateşkes izleme ve doğrulama mekanizması ile gerilimi düşürücü karşılıklı adımlar için bir ayrıştırma (deconfliction) mekanizması; gelecekteki silahlı saldırı durumunda barış ve güvenliğin yeniden tesisine yönelik, ulusal prosedürlere tabi, hukuken bağlayıcı taahhütler ile bu önlemler arasında silahlı güç kullanımı, istihbarat ve lojistik destek ile ekonomik ve diplomatik adımlar yer alıyor.
Ukrayna’nın Avrupa Birliği’ne katılım sürecine güçlü destek verilmesi vurgulandı
Ayrıca, Ukrayna’nın yeniden toparlanması ve yeniden inşası için önemli kaynakların seferber edilmesi, karşılıklı faydaya dayalı ticaret anlaşmaları ve Rusya’nın verdiği zararlar için tazminat ihtiyacının dikkate alınmasını içeriyor. Bu çerçevede, AB’deki Rus devlet varlıklarının dondurulduğu hatırlatılırken; Ukrayna’nın Avrupa Birliği’ne katılım sürecine güçlü destek verilmesi vurgulanıyor."
Bunun yanı sıra Avrupalı liderler, Zelenski’ye desteklerini yineleyerek, Ukrayna’ya ilişkin nihai kararların Ukrayna halkına ait olduğunu belirtti. Uluslararası sınırların, güç kullanılarak değiştirilemeyeceği vurgulandı, toprakla ilgili kararların, etkili güvenlik garantileri sağlandıktan sonra Ukrayna halkı tarafından verilmesi gerektiği kaydedildi. Bazı başlıkların da müzakerelerin son aşamalarında çözüme kavuşturulacağı ifade edildi.
Liderlerden Rusya’ya çağrı
Liderlerin açıklamasında, "Her konuda anlaşma sağlanmadan hiçbir konuda anlaşmaya varılmış sayılmaz" ilkesine dikkat çekilerek, kalıcı bir barış için tüm tarafların yoğun şekilde çalışması gerektiği vurgulandı. Herhangi bir anlaşmanın, Avro-Atlantik’in uzun vadeli güvenliğini ve birliğini, ayrıca NATO’nun caydırıcı rolünü koruması gerektiği belirtildi. AB ve NATO’yu etkileyen unsurların, ilgili üye ülkeler arasında ele alınacağı kaydedildi.
Liderler, Rusya’ya çağrıda bulunarak, "Trump’ın barış planını kabul ederek kalıcı barış yönünde irade göstermesi ve ateşkese onay vererek, çatışmaları sona erdirme taahhüdünü ortaya koyması gerektiğini" kaydetti. Moskova’nın ciddi müzakerelere yönelmesi için Rusya üzerindeki baskının artırılacağı ifade edildi. Liderler son olarak, önümüzdeki günler ve haftalarda hızlı ilerleme sağlanarak kalıcı barış anlaşmasının sonuçlandırılması ve onaylanması için birlikte çalışacaklarını bildirdi. Açıklamanın, katılmak isteyen diğer ülkelere açık olduğu aktarıldı.
