CHP'li Tarhan: Bakanlıkta Sorunlar Dağ Gibi
TBMM’de bütçe görüşmeleri devam ediyor. 2021 yılı için 6 milyar 585 milyon TL olarak planlanan Ticaret Bakanlığı bütçesi hakkında söz alan CHP Kocaeli Milletvekili ve Parti Meclisi üyesi Tahsin Tarhan şunları söyledi: “Sunulan bütçe mevcut durumu özetliyor. Oysa ticaret kesimi ve esnaf zor durumda. Bu olumsuz tablonun nasıl ortadan kalkacağı noktasında her hangi bir vizyonu yok Bakanlığın.”
Tarhan’a göre ticaret ve perakende sektöründe ciddi bir kriz var. Ocak-Eylül döneminde ihracat bir önceki yılın aynı dönemine göre % 11 azalarak 112 milyar dolara geriledi. İthalat ise % 1’e yakın artarak 150 milyar dolara çıktı. Bu rakamlar özelinde ithalatın ihracatı karşılama oranı % 75 seviyesinde. Sorunun sadece dış ticaret kayıplarıyla ilgili olmadığı gerçeğine dikkat çeken Tarhan’a göre, “Türk lirasının dolar ve Euro gibi yabancı paralar karşısındaki % 30’u geçen aşırı değer kaybı ticaret hayatını olumsuz bir şekilde etkiledi. TOBB’un verilerine göre bu sene Ocak-Ağustos aylarında 9000 kadar şirket kapandı. Kapanan şirket sayısındaki artış % 12. 5. İşletmeler çaresiz. KOBİ borçları 860 milyar, icra dairelerinde biriken dosya sayısı 23 milyon adete ulaştı. İşletmeler çaresiz, iktidar ise sessiz.”
Bakanlıkta Sorunlar Dağ Gibi
Ticaret Bakanlığındaki sorunlar ise dağ gibi. Verilen desteklerle ilgili etki analizi yapılmıyor. Geçen sene 3 milyar 150 milyon TL ihracat desteği adı altında ödendi. Bu para hangi sektörlere gitti. İlgili sektörler ve firmalar aldıkları teşvikin karşılığını verdi mi? Hiçbir şey açık değil. Ayrıca sayısız kayıt ve muhasebe hatası var. Bakanlık alacaklarını tahsil edemiyor. Gümrükler sanki devletin değil, şirketlerin ve TOBB’un kontrolünde. Tarhan’a göre, “Ticaret Bakanlığı Sayıştay’ın denetim raporları doğrultusunda hareket etmiyor. İnanılmaz bir keyfilik söz konusu. Devlete ait kantar payı gelirleri özel şirketlerin hesabında tutuluyor. Turquality programında da usulsüz ödeme var. Marka desteği için firmalara verilen ödemeler açısından büyük farklar var. Bazı firmalara dolar üzerinden yüksek destekler ödenmiş. Bir diğer skandal yurt dışı fuarlarıyla ilgili. Covid nedeniyle bu sene yeterince kaynak aktarılmadı o fuarlara. Ama Sayıştay raporları firmalara danışmanlık bedeli adı altında milyonlarca Euro’nun ödendiğini ortaya koyuyor. Sadece tek bir örnek. 2018 Paris Şubat Fuarında bir firmaya 9 milyon Euro ödenmiş. Gümrükler ise bildiğiniz gibi. Macaristan ve Yunanistan gibi pek çok ülkeye geçiş belgesi bulamıyor tırlar. Kapılarda uzun kuyruklarda bekliyor mallarımız.”
Rekabet Kurumu ve HAK
Ticaret Bakanlığı bütçesiyle ilgili değerlendirmelerde bulunan Tarhan’a göre Rekabet Kurumu ve Helal Akreditasyon Kurumundaki durum ise içler acısı bir halde. Elimizde tüm üyeleri Cumhurbaşkanlığı tarafından atanan, özerkliğini ve tarafsızlığını yitirmiş bir Rekabet Kurumu var. Üstelik bu kurum son Kanun değişikliğiyle yapısal tedbir adıyla şirketleri bölme yetkisine de kavuşmuş durumda. Helal Akreditasyon Kurumu ise tam bir kara delik. 2021 için bu kuruma 6 milyon 500 bin TL bütçe ayrılmış. Ama Kurum şu ana kadar sadece 3 sertifika verdi. Yazık devletin parasına.”
