CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, hayvanlara karşı artan şiddet olaylarına dikkat çekerek, bu konuda Cumhuriyet Savcılıklarına yapılan vatandaş şikayetlerinin takibinin şikayete bağlı olmasının ciddi sorunlar doğuracağını ifade etti. Tanrıkulu, TBMM'ye meclis araştırması talebi ile konunun derinlemesine ele alınmasını önerdi.
Hayvan Koruma Kanunu ve Mevcut Durum
Türkiye'de yürürlükte olan 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu, hayvanlara karşı işlenen şiddet fiilleri için idari para cezası ödemeyi öngörmektedir. Ancak 2004 yılından bu yana, hayvanlara yönelik ihlallerin sayısında belirgin bir artış görülmektedir. Verilen cezaların caydırıcı etkisi olmadığı düşünülmekte ve bu nedenle yasanın içeriğinde revizyonlara ihtiyaç duyulmaktadır. Önerilen güncellemeler sayesinde, sahipli ya da sahipsiz hayvanlara yönelik yapılan her türlü şiddetin, Türk Ceza Kanunu kapsamında hapis cezası ile yaptırıma tabi olması gerektiği vurgulanmaktadır.
Yasa Tasarısı ve Belirsizlikler
Mecliste görüşülen yasa tasarısı ile birlikte, Hayvanları Koruma Kanunu’na eklenen “Suçlar” başlıklı 28/A maddesinde, sahipli veya sahipsiz hayvanlara eziyet edenlerin 4 aydan 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılmasına yönelik düzenlemeler öngörülmektedir. Ancak bu madde içerisinde yer alan “haklı bir neden olmaksızın” ifadesinin belirsizliği, uygulamada sıkıntılara yol açabilir. Tanrıkulu, bu tür belirsiz ifadelerin yasa metninden çıkarılarak kanunun amacına uygun hale getirilmesi gerektiğini savunmaktadır.
Cezaların Yetersizliği ve Öneriler
Tanrıkulu, hayvanlara karşı işlenen şiddet olaylarının önlenmesi için, hapis cezasının alt sınırının en az 2 yıl olarak belirlenmesini talep etmektedir. Anlaşılır bir biçimde belirtilmiş olan cezaların, mevcut durumda, adli para cezasına çevrilmesi sonucu caydırıcı olmayacağı ifade edilmektedir. Ayrıca, birden fazla hayvana karşı işlenmiş olan şiddet vakaları için, her bir suçun ayrı ayrı değerlendirilmesi gerektiği ve bunun yanında ağırlaştırıcı nedenlerin yasaya eklenmesi gerektiği düşünülmektedir.
Dövüş Düzenleyenlerin Cezalandırılması
Hayvan dövüşleri meselesinin de düzenlenmesi gerektiğinin altı çizilmektedir. Tasarıda bu eylemlerin "birbirine zarar verecek şekilde" ifadesi ile geçmesi, durumun yeterince ciddiyetle ele alınmadığını gösteriyor. Hayvanların dövüştürülmesi eylemi, hayvanlara yönelik ciddi ihlallere yol açmaktadır. Bu nedenle, sadece dövüştürme eyleminin cezalandırılmasının öngörülmesi gerektiği düşünülmektedir. Hapis cezasının kesin bir şekilde belirlenmesi ve bu tür eylemlerin kumar ve bahis bağlamında ciddi bir sektör haline geldiği göz önüne alındığında, yaptırımların etkili olması gerektiği vurgulanmalıdır.
Hayvanların Korunması İçin Önerilen Yenilikler
Ayrıca hayvanlara yönelik şiddet suçlarının, bilişim yoluyla işlenmesi durumunda da ağırlaştırıcı bir sebep olarak değerlendirilmesi önerilmektedir. Sahipli hayvanlara yönelik suçlar söz konusu olduğunda, hayvan sahibinin şikayet etmesini zorunlu kılan mevcut durum, çeşitli haksızlık ve suistimallere yol açabilir. Bu durum, hayvanların güvenliğini tehdit ederken, sahipsiz hayvanların korunması konusundaki süreçlerin iyileştirilmesi gerektiği meselesini zorunlu kılmaktadır. Mevcut bakanlıkların iş yüklerinin artması halinde, bu beklentilere cevap veremeyecekleri değerlendirilmektedir.
Sonuç ve Meclis Araştırması Talebi
Tüm bu nedenlerle, Meclis Araştırması açılması talebinin arkasında, hayvanlara yönelik şiddetin önlenmesi amacıyla etkili ve somut önlemlerin alınması gerekliliği yatmaktadır. Hayvanların korunması ve şiddet eylemlerinin cezalandırılması amacıyla düzenlemelerin tekrar gözden geçirilmesi gerektiği, toplum açısından büyük bir önem taşımaktadır. Bu konularda gerekli adımların atılması için TBMM’nin harekete geçmesi gerektiği ifade edilmektedir.
Dr. M. Sezgin TANRIKULU
