Avustralya, dünya çapında tartışma yaratan sosyal medya düzenlemesini yürürlüğe sokarak 16 yaş altındaki çocukların büyük platformlara erişimini yasaklayan ilk ülke oldu. Yeni düzenleme, gençlerin güvenliği ve dijital sağlık riskleri gerekçesiyle uygulanırken, sosyal medya devleri uyumsuzluk halinde dev cezalarla karşı karşıya kalacak.
Yasağın Amacı: Çocukları Dijital Tehditlerden Korumak
Hükümet, sosyal medyanın gençler üzerindeki etkilerini “kritik risk” seviyesinde değerlendirerek bu adımı attı. Kararda özellikle şu unsurlar öne çıktı:
Siber zorbalık ve taciz vakalarındaki artış
Ekran bağımlılığının çocuklarda ruh sağlığı sorunlarına yol açması
16 yaş altının kişisel verilerinin kolay hedef hâline gelmesi
Yanlış bilgi ve zararlı içeriklere kontrolsüz erişim
Yetkililer, platformların genç kullanıcıları bağımlı kılmak için tasarlandığını ve mevcut sistemlerin çocukları yeterince korumadığını vurguluyor.
Hangi Platformlar Yasaklandı?
Yeni düzenlemeyle birlikte ülke genelinde milyonlarca çocuk ve genç, hesaplarına erişemez hâle geldi. Yasaktan etkilenen başlıca platformlar şunlar:
TikTok
Snapchat
YouTube
X (Twitter)
Twitch
Threads ve benzeri yeni nesil uygulamalar
Platformlar, 16 yaş altı hesapları otomatik olarak kapatmak ya da engellemek zorunda. Kurallara uymayan şirketlere onlarca milyon doları bulan yaptırımlar uygulanabilecek.
Uygulama Sert Başladı: Hesaplar Kapatılıyor
Düzenleme yürürlüğe girer girmez şirketler yaş doğrulama süreçlerini sıkılaştırdı. Bazı platformlar yasak başlamadan günler önce reşit olmayan kullanıcıların hesaplarını kapatmaya başladı.
Öte yandan ilk gün itibarıyla:
Yaş doğrulamasındaki hatalar nedeniyle erişimi kesilen gençler
VPN ile yasağı delmeye çalışan çocuklar
Ebeveyn kimliğiyle hesap açmaya yönelen küçük kullanıcılar
gibi sorunlar gündeme geldi. Uzmanlar, yasağın teknik olarak tamamen uygulanmasının zaman alacağını belirtiyor.
Toplum İkiye Bölündü: Koruma mı, Aşırı Kısıtlama mı?
Yasa geniş kesimlerden destek bulsa da ciddi eleştiriler de var.
Destekleyenler:
Çocukların zihinsel sağlığı korunacak
Siber zorbalık ve çevrim içi taciz azalacak
Gençler zararlı içeriklerden uzaklaşacak
Karşı çıkanlar:
Gençlerin ifade özgürlüğü kısıtlanıyor
Sosyal bağlarını kurdukları dijital topluluklar yok oluyor
Yasak, çocukları daha gizli ve kontrolsüz platformlara itebilir
Eğitimciler ise yasakla birlikte çocuklarla dijital okuryazarlık alanında yeni bir dönemin başlaması gerektiğini belirtiyor.
Küresel Etkisi Büyük Olacak
Avustralya’nın aldığı karar, dünyada ilk olma özelliği taşıdığı için diğer hükümetler tarafından yakından izleniyor. Avrupa’da ve Amerika’nın bazı eyaletlerinde benzer düzenlemeler için tartışmalar şimdiden hız kazandı.
Uzmanlar, bu hamlenin “dijital çağın en radikal çocuk koruma adımı” olduğunu, ancak sonuçlarının uzun vadede netleşeceğini vurguluyor.
Sonuç
Avustralya’nın sosyal medya yasağı, hem çocukların güvenliği hem de dijital özgürlükler konusunda küresel çapta yeni bir tartışma kapısı araladı. Ülke bu adımıyla internet tarihinde bir dönüm noktasına imza atarken, dünyanın geri kalanının bu karara nasıl yanıt vereceği merakla bekleniyor.
