CHP'DEN GÜMÜŞHANE RAPORU; SİYANÜR KAYNAKLI ÖLÜM

CHP Doğa Haklarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gülizar Biçer Karaca, CHP’li Milletvekilleri, PM üyeleri ve CHP örgütünün Gümüşhane’de yaptığı incelemeler sonunda hazırladıkları raporu kamuoyuyla paylaştı. Raporda, Siyanür nedeniyle yaşamını yitiren Rıdvan Doruk’la ilgili Gümüşhane Cumhuriyet Başsavcılığı’nın verdiği takipsizlik kararı hakkında bilgi yer alıyor. Raporun öne çıkan tespitleri arasında; madenlerin etki alanlarındaki yerleşim alanlarında yaşanan halk sağlığı sorunlarına, temiz su kaynaklarında oluşan kirliliğe ve bölgedeki tarımsal verimlilikte yaşanan düşüklüğe vurgu yapılarak; söz konusu maden faaliyetlerinin Gümüşhane İline faydaları ile zararları üzerinden çözüm önerileri geliştiriliyor. İşte Gümüşhane yerinde inceleme ziyaretinin çarpıcı sonuçları:

Siyanür Zehirlenmesi Nedeniyle Yaşam Kaybı Gerçekleşmiştir

Yıldız Maden tesislerinde çalışan Rıdvan Doruk isimli yurttaşın siyanür zehirlenmesi nedeniyle 05.09.2019’da yaşamını yitirdiği, Adli Tıp Kurumu’nun bu yöndeki raporuna rağmen Gümüşhane Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından takipsizlik kararı verildiğine dikkat çekiliyor.

Atık Suları Temiz Su Kaynaklarına Karışıyor, Halk Sağlığı Tehdit Altında

Geçtiğimiz Temmuz ayında, Gümüşhane Şiran ilçesine bağlı Karamustafa köyü sınırlarında bulunan Yıldızlar Holdinge ait Maden Tesislerinde, atık barajına atık su basan plastik borunun patlaması sonrasında, Midi deresi başta olmak üzere, temiz su kaynaklarına atık suyu karışmıştır. Koza Madenciliğe ait Mastra isimli maden tesisinin etki alanı içerisinde bulunan Dibekli Köyü’nde içme suyundan kaynaklı zehirlenme vakıaları yaşanmış, kısa bir süre içerisinde 192 vatandaşımız zehirlenme şikayetiyle hastanelere başvurmuştur.

Denetimsizlik Vahşi Madenciliğe Yol Açıyor

Valilik ve Koza Madencilik yetkilileri; Dibekli köyünde 192 kişinin zehirlenmesine neden olan içme suyundaki kirliliği “kanalizasyon” gerekçesine dayandırmıştır.

Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü gibi kuruluşların denetim görevlerini aksatığı yönünde, vatandaşların yoğun şikayetleri bulunmaktadır. İl Çevre Durumu Raporunda, madenciliğin tarım üzerinde yarattığı etki hakkında bir veri bulunmadığından söz edilmiştir. Köylerdeki içme ve kullanma sularındaki kirliliği ölçmek için alınan su numuneleri Valilik eliyle bu maden firmalarına yaptırılmaktadır. Sudaki siyanür oranı, maden tesislerinin laboratuvarlarında yapılan incelemelerde, mevzuat yönünden kabul edilebilir seviyede siyanür çıkıyor. Denetim mekanizması kamu eliyle yürütülmek zorundadır. Gümüşhane Valiliği bu yetkisini şirketler eliyle yürütmektedir.

Tarım Ürünlerinde Verimlilik Düşmüştür, Yetiştirilebilen Ürünler İse “Siyanürlüdür” denilerek satın alınmıyor.

Karamustafa ve Dibekli Köylerinde görüşlerini CHP heyetine aktaran vatandaşlarımız, madenlerden çevreye yayılan toz ve kirleticiler nedeniyle arıcılık ve bal üretim faaliyetlerinin eskisi gibi yapılamadığı, bölgede bal üretiminin çok düştüğünü ve maden kaynaklı toz ve kimyasallar nedeniyle arı ölümlerinin olduğunu ve bu nedenle arıların meyve ve sebze çiçeklerini dölleme faaliyetlerini yapamadıkları için meyve sebze verimlerinde eskiye göre ciddi düşüşler olduğunu, bu ürünleri satarak geçinen köylülerin büyük mağduriyetler yaşadıklarını aktarmışlardır. Yetiştirdikleri tarımsal ürünlerin, bölgedeki pazarlarda önyargı ile karşılandığından ve “siyanürlüdür” denilerek alınmadığından söz etmişlerdir. Gümüşhane’nin tarımsal yönden verimliliğini aktaran il sakinleri, pestil, köme gibi ürünlerin il dışına ve yurtdışına yüksek bir oranda gönderildiğini de iletmişlerdir. 

Şirketlerin Vaatleri Yurttaşları Borç Batağına Sürüklemiştir

Yıldızlar Maden firması açılmadan köylülere istihdam vaadinde bulunuluyor. Köylüler kamyon aldırılarak, taşımacılık kooperatifi kuruyor. Köydeki esnaftan alışveriş yapılarak, köyün ekonomisine katkı sunuluyor. Peki, Karamustafa köyü halkı, bu ekonomik ilişkilerden memnun mu, “ihya” olmuş mu? Şirket bahsedilen yöntemlerle girdiği bütün ekonomik ilişkilerde, köylüleri ekonomik buhrana sokmuştur. Çünkü, köylülere paraları düzenli bir şekilde ödenmemiştir. Uzun süredir, alacaklarını tahsil edemeyen köylüler mağduriyetlerini dile getirmişlerdir.

Rapordaki Çözüm Önerileri:

1.) Sağlık Etki Değerlendirmesi Yapılmalıdır

Gümüşhane’de sağlık etki değerlendirmesi yapılması zaruridir. Kentin tüm potansiyelleri, kamu sağlığı ve başka kriterler üzerinden Gümüşhanelilerin, kendilerine karşı pompalanan maden yatırımlarına ihtiyaçlarının olup olmadığını görebilmek için bir fırsat yaratacaktır.

2.) Gümüşhane’nin Tarımsal Potansiyelleri Güçlendirilmelidir.

3.) Vatandaşlar, Kamunun Aktif Denetleme İşlevini Güçlendirmelidir