“Hukuk derin bir aşınma ve dezenformasyonla karşı karşıya ”
Konuşmasına adalet sistemine ilişkin istatistikler hakkında bilgi vererek başlayan Özcan,
hukukun üstünlüğünün yalnız teknik bir hukuk tartışması değil, devletin meşruiyetiyle,
yurttaşın güvenliği ve demokrasinin derinliğiyle doğrudan ilgili olduğunu ifade etti. Özcan,
“Oxford destekli "Our World in Data" araştırmasına göre, 2024 yılı itibarıyla Türkiye'nin
hukukun üstünlüğüne dair puanı yalnızca 0,18. Karşılaştırma yapmak gerekirse yapılan hukuk
tarihi çalışmalarına göre 1789 yılında Türkiye'nin bu alandaki puanı 0,20'ydi yani hukukun
üstünlüğü bakımından neredeyse III. Selim ve Tanzimat öncesi düzeye gerilemiş durumdayız.
Başka bir örnek ise Dünya Adalet Projesi'nin 2023 Raporu'na göre Türkiye hukukun
üstünlüğü açısından 142 ülke arasında 117'nci sırada oluşu. Bu sıralama hem bölgesel hem de
küresel ortalamanın altında olduğumuz anlamına da geliyor. Kısacası, hukukun taşıyıcı
sütunları derin bir aşınma ve deformasyonla karşı karşıya. Yurttaş açısından ise bu tablo her
geçen gün daha fazla keyfiyet, daha az güvenlik ve daha çok belirsizlik demek” dedi.
“Hâkimlerimiz adalet üretmiyor, dosya tüketmek zorunda kalıyor”
2024 yılına dair adalet istatistiklerinin çarpıcı niteliksel veriler sunduğunu ifade eden Özcan,
“Adli yargı ilk derece mahkemelerinde görev yapan 10 bin 413 hâkim yalnızca bu yıl içinde 9
milyon 300 bin dosyayla karşı karşıya kaldı. Bu, hâkim başına düşen yıllık ortalama dosyanın
892'ye çıktığı anlamına geliyor. 2021'de bu sayı 710'du yani sadece üç yılda yüzde 25'lik bir
artış söz konusu. Hesapladığımızda, 1 hâkim her iş gününde ortalama 3 ila 4 dosyada karar
vermek zorunda kalıyor. Bu dosyalara hâkim başına sadece 1,5 ila 2 saat arası zaman
ayrılabiliyor yani hâkimlerimiz adalet üretmiyor, dosya tüketmek zorunda kalıyor. Yargı artık
kendi yükünü zor taşır hâle gelmiş durumda. Bu tablo sadece yoğunluk anlamına gelmiyor,
aynı zamanda hukuken niteliksiz uygulamalarla mahkûmiyet anlamına da geliyor. Yüksek iş
yükü altında ezilen bir yargı mensubunun ne delilleri hakkıyla incelemesi ne tarafları sabırla
dinlemesi ne de içtihatlara uygun bir gerekçe oluşturması mümkün olmuyor. Bu, yalnızca adli
hataların artması değil, masum insanların yıllarca yargılamaya tabi tutulması, suçluların
cezasız kalması, adaletin askıya alınması demek” dedi.
Mesele Ekrem İmamoğlu meselesi!
19 Mart yargı darbesinin Türkiye’de adaletin siyasallaştığını ve yargının bir baskı aracına
dönüştüğünü açık bir şekilde gözler önüne serdiğini vurgulayan Özcan, “İlk dalgada 106 kişi
hakkında gözaltı kararı verildi, 31’i tutuklandı. İkinci dalgada 52 gözaltı, 18 tutuklama oldu.
Sonraki süreçte belediye çalışanları, bürokratlar ve yöneticiler sistematik biçimde yargı
tacizine uğradı. Bu operasyonlar sadece bir yargı soruşturması değil, halkın seçilmiş iradesine
açık bir müdahaledir. Siyasallaşmış yargı, hukuku intikam aracına dönüştürerek kamusal
alanda da kamusal yönetimde de kaos ve güvensizlik üretiyor. Bu dosyalar ve operasyonlar,
adaletin çöküşünün, hukukun siyasetin vesayeti altına girmesinin simgeleri olarak da
hafızalara kazınacak. Yargılanan Ekrem İmamoğlu değil, halkın iradesidir. Mesele Ekrem
İmamoğlu meselesidir. Mesele, mahkeme kararları kılıfı altında milyonlarca yurttaşın seçme
hakkının yok sayılmasıdır” ifadelerini kullandı.
“Adaletsizliği bir yangından daha çabuk önlemeliyiz”
İmamoğlu’nun Beylikdüzü dosyasını örnek gösteren Özcan, duruşmalar arasında üç aya yakın
süre bırakıldığını, bu haliyle davanın baskı ve sindirme amacı taşıdığını belirtti. Özcan, “Bu
sürecin gösterdiği şey aslında çok net: Yargı adaleti tesis etmekten ziyade, bir baskı, bir
sindirme ve siyasallaştırma aracı olarak kullanılmakta. İktidarın karşısında olan her kesimin
üzerine bu tür yargı tacizleriyle gidilmektedir. Unutmayalım ki eğer yargıçlar hukuka göre
değil, siyasilere göre pozisyon alıyorsa orada artık hukuk yoktur, sadece tahakküm vardır”
dedi.
Heraklitos’tan alıntı yaparak konuşmasını sürdüren Özcan, “Adaletsizliği bir yangından daha
çabuk önlemeliyiz. Çünkü bu yangın sadece adliyeleri değil, toplumsal vicdanı da yakıyor.
Adaleti yeniden tesis etmek sadece hukukçuların değil, bu Meclisin de tarihî sorumluluğudur.
Ya bu sorumluluğu cesaretle üstleneceğiz ya da adaletin külleri arasında bir hukuk devletini
kaybedeceğiz” uyarısında bulunarak sözlerini tamamladı.
