Hakverdi’nin cezaevi ziyaretleri sonrasında hazırladığı rapor, Türkiye'deki cezaevlerinde hükümlülerin karşılaştığı ciddi sorunları gün yüzüne çıkardı. TBMM İnsan Hakları Komisyonu Hükümlü ve Tutuklu Haklarını İnceleme Alt Komisyonu, cezaevi koşullarını yakından incelemek üzere ziyaretler gerçekleştirdi. Raporda, cezaevlerindeki problemli durumlar detaylı bir şekilde dile getirildi ve özellikle Kırıkkale F Tipi Cezaevi ile Afyonkarahisar T Tipi Cezaevi'nde yaşanan sıkıntılar ön plana çıktı.
Kırıkkale F Tipi Cezaevi'nde Tespit Edilen Sorunlar
Kırıkkale F Tipi Cezaevi'nde yapılan incelemeler, oldukça çarpıcı veriler ortaya koydu. Ziyaret sırasında, cezaevi yönetiminin belirlediği listeden yapılan seçimlerle görüşmeler gerçekleştirildi. Mahkûmların birbirlerine yönelik tehdit notları yazdığı, koğuşların düzeninin sık sık bozulduğu ve bazı mahkûmlara ailelerinin bilgileri aracılığıyla tehditler yapıldığı bildirildi. Yapılan kısa süreli tünel kazma girişiminin ardından ise, cezaevinde ciddi önlemler alınmış; yüzden fazla mahkûmun başka cezaevlerine sevk edildiği belirtildi. Kalan mahkûmların ise koğuşlarının değiştirildiği ve eşyalarının verilmediği iddia ediliyor. Mahkûmlar, içme suyunun kalitesiz olduğunu ve öğle yemeklerinden memnun olmalarına rağmen akşam yemeklerine yönelik şikâyetlerini ifade ettiler.
Görüş ve Telefon Hakkına Yönelik Kısıtlamalar
Cezaların infazının insan onuruna uygun koşullarda gerçekleşmesi gerektiği gerçeği, cezaevlerinde uygulanan görüş kısıtlamaları yüzünden ihlal ediliyor. Açık görüşlerin 18 aydır yapılmadığı, kapalı görüşlerin ise çok sınırlı olduğu belirtiliyor. Mahkûmlar, çocukları ve aileleri ile iletişim kurma konusunda ciddi engellerle karşılaştıklarını dile getiriyor. Özellikle kapalı görüşlerde fiziksel teması kuramadıklarından ve uzun mesafelerin aile ziyaretlerini zorlaştırdığından yakındılar. Ayrıca, telefon görüşmelerinde, haftada sadece 20 dakika süren bir hakka sahip oldukları ve bu sürenin tek bir numara ile sınırlandırıldığı ifade ediliyor. Mahkûmlar, içinde bulundukları çaresiz durumdan ötürü iletişim kurma haklarının ihlal edildiğini düşünüyorlar.
Sağlık Hizmetlerine Erişim ve Diğer Sorunlar
Kırıkkale’deki görüşmelerde sağlık hizmetlerine erişim konusunda da ciddi sıkıntılar gözlemlendi. Muayene sırasında mahkûmlara uygulanan kelepçeli muayene uygulaması, birçok mahkûm tarafından insan onuruna aykırı olarak nitelendirildi. Diş hekimine erişimlerin ise hemen hemen hiçbir zaman serbest bırakılmadığı belirtildi. Mahkûmlar, hebereklilik nedeniyle sağlık hizmetlerine ulaşmanın oldukça zor olduğunu, bu durumun da acil bir ihtiyaç olduğunda sorunlar doğurabileceğini ifade ettiler. Ayrıca, birçok mahkûmun yazdığı ve kendilerine ait olan notların da terör propagandası olarak suçlandıkları ortaya çıktı. Bu durum, özgürlüklerini kısıtlayan keyfi uygulamaların mevcut olduğunu gösteriyor.
Afyonkarahisar T Tipi Cezaevi Örneği
Öte yandan, Afyonkarahisar T Tipi Cezaevinde yapılan ziyaretler de benzer sorunları ortaya koydu. Özellikle cezaevinde bulunan üniversite öğrencileri, ders notları ve sınavlara katılım konularında ciddi engellerle karşılaştıklarını belirttiler. Gazete dağıtımının durduğu ve dilekçelere geri dönüş alınamadığı şikayetleri de raporda yer aldı. Öğrencilerin eğitim hakkının ihlal edildiği ve sosyal izolasyonun ciddi bir sorun teşkil ettiği bildiriliyor. Mahkûmların sayım prosedürleri sırasında şort veya terlik giyememeleri gibi insanlık halleri ile çelişen koşullar da dikkat çekici. Ayrıca, mahkûmlara sağlanan iaşe miktarlarının yetersiz olması ve cezaevlerindeki ürün fiyatlarının artışı, mahkûmların yaşam koşullarının zorlaştığını gösteriyor.
