CHP Ankara Milletvekili Semra Dinçer, Türkiye Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliği (MESAM) tarafından kuaför, berber, lokanta, düğün salonu gibi işletmelerden telif hakkı ücreti talep edilmesini Türkiye Büyük Millet Meclisi gündemine taşıdı. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy tarafından yanıtlanması istemiyle yazılı soru önergesi sunan Dinçer, uygulamanın küçük esnaf açısından ciddi belirsizlik ve mağduriyetler yaratabileceğini ifade etti.
Esnaf Endişeli
Semra Dinçer, sanatçıların ürettikleri eserler karşılığında hak ettikleri telif gelirini almasının kültürel ve etik bir sorumluluk olduğunu vurgulayarak, “Sanatçının emeğine sonuna kadar saygı duyuyoruz. Ancak telif hakkı yoluyla küçük esnafın sırtına yeni bir ekonomik sorumluluk yüklemek esnafı zor durumda bırakabilir. Kimi işletmelerden yıllık 11 bin Türk Lirası talep edildiğine dair bilgiler aldık.” dedi.
Özellikle ekonomik krizle mücadele eden, günlük kazançla işini döndürmeye çalışan berberler, kuaförler ve lokantalar gibi işletmelere yönelik uygulamanın yeniden değerlendirilmesi gerektiğini belirten Dinçer, işletmesinde müzik çalan her küçük işletmeyi potansiyel ödeme yükümlüsü gibi görmekten kaçınılması gerektiğini söyledi.
Kapsam, Kriterler ve Şeffaflık Eksik
MESAM tarafından talep edilen telif ücretlerinin kapsamı, işletme sınıflandırmaları ve ücretlendirme kriterlerinin açık şekilde tanımlanmadığını belirten Dinçer, uygulamanın ciddi bilgi kirliliğine yol açtığını dile getirdi. “Esnafa bilgi verilmeden, ne ile karşı karşıya oldukları anlatılmadan bu tür uygulamaların başlaması sokakta büyük tepki doğuruyor. Şeffaflık ve bilgilendirme şart.” dedi.
Küçük Esnafı Koruyacak Özel Düzenlemeler Gerekli
Dinçer ayrıca, telif sisteminin uygulanabilir, adil ve işletme ölçeklerini dikkate alan bir yapıda olması gerektiğini vurgulayarak, “Büyük düğün salonları, oteller veya eğlence mekanlarıyla mahalle arasındaki bir berber aynı kefeye konulmamalı. Küçük ölçekli işletmelerin korunacağı özel düzenlemelere ihtiyaç var” diye konuştu.
Sistemin Kötüye Kullanımına Açık Olmaması Gerekiyor
Dinçer, ayrıca uygulamanın denetim, tahsilat ve takip sürecinde oluşabilecek suistimallere karşı dikkatli olunması gerektiğini belirterek, bazı kişi veya yapılar tarafından bu süreçlerin haksız kazanç amacıyla kullanılabileceğine dair endişelerini de dile getirdi. “Sanatçı haklarını koruyacağız derken, başka çıkar ilişkilerine kapı aralanmamalı” dedi.
TBMM’ye Sunulan Soru Önergesinde Şu Sorular Yer Alıyor:
1. MESAM tarafından düğün salonları, kuaförler, berberler, lokantalar ve benzeri işletmelerden telif hakkı ücreti talep edilmesine ilişkin bakanlığınızın bilgisi ve onayı var mıdır?
2. Bu uygulama kapsamında hangi işletme türlerinden telif ücreti alınacaktır? Bu işletmelerin sınıflandırılması hangi kriterlere göre yapılmıştır?
3. Talep edilen telif ücretlerinin miktarı ne kadardır? İşletme büyüklüğüne, kapasitesine, müşteri sayısına veya kullanılan müzik türüne göre farklılık göstermekte midir?
4. Telif ücretlerinin hesaplanmasında hangi esaslar dikkate alınmaktadır? Sabit bir tarife mi uygulanmaktadır, yoksa işletmelere göre değişen bir sistem mi mevcuttur?
5. Uygulamanın yürürlüğe girmesinden önce sektör temsilcileriyle, esnaf ve ticaret odalarıyla görüşme yapılmış mıdır? Görüşüldü ise hangi kurum ve kuruluşlarla, ne zaman görüşülmüştür?
6. Bu düzenlemeye ilişkin işletmelere herhangi bir bilgilendirme ya da eğitim çalışması yapılmış mıdır?
7. Telif ücretlerinin denetimi ve takibi nasıl yapılacaktır? İşletmelere yönelik herhangi bir yaptırım ya da ceza öngörülmekte midir?
8. Bu uygulamadan doğabilecek mağduriyetlerin önüne geçilmesi için bakanlığınızca bir yol haritası belirlenmiş midir?
