15 Temmuz 2016'daki darbe girişiminin ardından, Türkiye'den Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) yapılan ihlal başvurularında önemli bir artış yaşandı. Bu süreçte Türkiye, AİHM tarafından toplamda 18 milyon 859 bin Avro tazminata mahkûm edildi. Adalet Bakanlığı'nın verilerine göre, 2016 yılında AİHM, Türkiye aleyhine çeşitli hak ihlalleri ile ilgili 77 karar verdi. Bu kararların yarattığı mali yük, toplamda 6 milyon 884 bin Avro gibi bir rakama ulaştı.
Tazminat Dağılımı ve İhlal Kararları
AİHM'in Türkiye aleyhine verdiği tazminatların dağılımı dikkat çekici. İnsan Hakları Daire Başkanlığı tarafından ödenecek tazminatların 2 milyon 468 bin Avrosu, 'maddi tazminat davaları' kaleminden kaynaklanırken, 3 milyon 584 bin Avro'luk bölümse 'manevi tazminat davaları' kapsamında ödendi. Ayrıca, 286 bin Avro yargılama giderleri ve 545 bin Avro da maddi ve manevi yargılama giderinin faizi olarak tahsil edildi. Türkiye, son dört yılda AİHM tarafından verilen 485 hak ihlali kararı boyunca toplamda 18 milyon 859 bin Avro tazminat ödemek durumunda kaldı.
OHAL Dönemindeki Başvurular
FETÖ darbe girişiminin ardından ilan edilen OHAL dönemi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne yapılan başvurularda önemli bir patlama yaşanmasına neden oldu. 2016 yılında AİHM’ye yapılan toplam 8 bin 308 başvurunun 5 bin 363'ü, darbe sonrası görevden uzaklaştırmalar veya yürütülen soruşturmalar nedeniyle gerçekleştirildi. Böylece Türkiye, AİHM'e yapılan başvurularda, tüm dünya ülkeleri arasında yüzde 10'un üzerindeki bir artışla dikkat çekti. OHAL sürecindeki hukuksal zorluklar ve endişeler, vatandaşların haklarını aramak amacıyla AİHM'ye yönelmesine yol açtı.
