Erdoğan'ın yerinde olsam ' quam tibi ' derdim

How are you 'dan daha uygun ve saygın olurdu. Latince hala Vatikan'ın resmi dili. Bütün resmi yazışmalar, kardinal ve piskoposlara gönderilen genelgeler Latince yazılıyor. Bir papa seçildiğinde dünyaya "Habemus Papam" ( Papamız Var ) ilanı yapılıyor.  

Bu resmiyete rağmen Vatikan'da Latince konuşan kişi sayılı denilecek kadar az. Kardinal seviyesindeki din adamlarının bile çoğu Latince bilmiyor. 

Papa Benedick ise Latince 'ye verdiği önemle diğerleri arasından ön plana çıktı. 8 dilde açtığı twitter hesabından biriside Latinceydi. 2012 yılında kilisenin din adamlarına Latince öğretecek bir birim kurdu. Bu birim hayatımıza yeni girmiş kelimelerin bile Latincesini üreterek din adamlarına yeni listeler yayınlıyor.( qraphum act theatrum yani sinema ) 

İtalya'da "Latium" bölgesinde ortaya çıkan Latince bölgenin en önemli şehri Roma'nın bir merkez haline gelmesiyle yeryüzünün en güçlü ve etkili dili oldu. Ancak zamanla coğrafyanın genişlemesiyle oluşan lehçeler konuşulan ve yazılan Latince arasındaki farklılıkları derinleştirerek uzun süreçte Fransızca, Portekizce, İspanyolca, İtalyanca dillerinin doğuşuna sahne oldu. Bugün İngilizce'nin üçte biri Latince kökenli kelimelerden olduğu kabul ediliyor. 

Latince dilbilim alanında ölü dillerden sayılsa da öğrenmek önemli, özellikle akademik alanda canlı ve kullanılır. Bu canlılığı onun ölülüğünden geliyor. Ölü diller sabit ve değişmezdir, konuşulan diller yenilenir, gelişir ve değişirler. 

*        *         * 

Atina'da din ve felsefe eğitimi aldıktan sonra Roma'ya gidip kendisini John Anglicus olarak tanıtan tarihteki tek kadın papa Loanna.  

Zekiydi Benedict Manastırına girdi. Roma Katolik Kilisesi merkez idari birimi Curia'da sekreter sonra kardinal oldu. 

Şanslıydı 853'te ölen IV.Leon'dan sonra papa seçildi. 2 sene 5 ay 4 gün boyunca papalık tahtında oturdu. 

Hamile kalıp Aziz Petrus Kilisesi dışında bir dini kortejde doğurunca kadın olduğu ortaya çıktı. Bu olaydan sonra papanın başına ne geldiği konusunda çeşitli rivayetler olsada öldürüldüğü konusunda fikir birliğine varılıyor.  

Kadın papadan söz eden ilk kişi 9.YY kütüphanecisi Anastasius. İlk papalar listesinde kadın papanın adı geçiyor. Dominikli tarihçi rahip Trop-pau 1265 yılında yazdığı raporda John'dan bahsediyor. Bu olay Katolik Kilisesini yüzyıllarca rahatsız etti ve John hep reddedildi. 

Romanlara konu oldu. Papa John hakkında roman yazan Emmanuel Roidis aforoz edildi. Michel Zevaco'nun "Pardayanlar" romanında Fausta adlı kadın kahramanın olmak istediği kişiydi.  

Filmlere konu oldu. "80 Günde Devri Alem" ve "Logan'ın Kaçışı" filmlerinin ünlü yönetmeni Michael Anderson "Papa Joan" adlı film çekti. 

Esrarengiz oldu. Tarot kartında kadın papa olarak yer aldı. 

Papalık tarihinde erkeklik kontrolü yapılması geleneğini başlattı. Muayenecinin "Duo testis bene benedate" demesiyle papanın erkek olduğu müjdelenmeye başlandı. ( Kardinallerce seçilen papa "La Sedia Gestatori" adlı oyuk koltuğa oturarak erkeklik kontrolü yaptırır. Günümüzde Vatikan müzesinde yer alan koltuğun  cinsiyet tayini için kullanıldığı kilise tarafından reddediyor.) 

    *          *         * 

13 çocuklu fakir bir ailenin 4.çocuğu. Bulgaristan ve Slovakya'da tutulan savaş esirlerinin hayat şartlarının düzeltilmesi için uğraşan, Alman toplama kamplarına atılmış Yahudilerin İstanbul üzerinden Ortadoğu'ya geçmesi için çalışan, I.Dünya Savaşında sedye ile yaralı taşıyan bir papa "Angelo Giuseppe Roncalli". 

Alışılmış papalar gibi değildi. Gece-gündüz hastaneleri, hapishaneleri, Roma sokaklarını gezdi. John Walker (Yürüyen John) olarak sevgi topladı. 

İstanbul'da görev yaptığı yıllarda (1935-44) Türk devlet adamlarıyla ilişkiler kurdu.  Paris'te kardinalliğe yükselme töreninde üç ülkenin misyon şefini görmek istedi. İtalya, Kanada ve Türkiye.  

Akıcı Türkçe konuşmayı öğrendi, Beşiktaş hayranıydı Şeref Stadındaki maçlarını izlemeye giderdi, Noel ayininde Türkçe dua okudu.  "Türk Papa" denildi. 

Eski Cumhurbaşkanı Celal Bayar ile dosttu. Bu dostluk Vatikan'a Türkiye'de ilk defa temsilcilik açma hakkını sağladı, Vatikan resmiyete kavuştu. Bayar Vatikan'a giderek Papayı ziyaret eden ilk müslüman ve Türk devlet başkanı oldu.  Bu dostluk üzerinden çok konuşulan bir iddia ortaya atıldı. 1960 müdahalesi sonucu Yassıada'da yargılanan ve idama mahkum edilen Celal Bayar'ı ipten kurtaran Papa John muydu ? 

       *       *      * 

Hindistan'da yaptığı hayır çalışmalarıyla bilinen, dünyanın birçok yerinde ücretsiz yetimhaneler, aşevleri ve AIDS tedavisi yapılan hastaneler kuran, iyilik meleği kabul edilen, 2 hastayı iyileştirmesi mucize olarak görülen ve papa tarafından Azize ilan edilen, 1979 Nobel Barış Ödülü sahibi Agnos Gonca Boyacı (Rahibe Teresa) ölümünün ardından çok konuşuldu. 

Teresa'nın 40 yıla yayılan mektuplarını inceleyen yakın arkadaşı Rahip Brian Kolodiejchuk (Mother Teresa Merkezi’nin direktörü) 2007 yılında  Vatikan'ın onayı ile yayınlanan 'Rahibe Teresa: Gel Işığım Ol' adlı kitapta, 20. yüzyılın en önemli ruhani simgelerinden Rahibe Teresa'nın büyük bir boşluk ve acılar içinde yaşadığı ve Rahibenin, 1959'da Hindistan'ın Kalküta kentindeki yoksul ve ölmekte olan çocuklarla ilgilenmeye başladıktan sonra Hıristiyanlık ve Tanrı inancını sorgulamaya başladığı ortaya çıktı. 

     *        *       * 

13 Mayıs 1981 de ünlü Aziz Petrus Meydanında dini geçiş töreni sırasında Papa 2.Jean Paul'u 3 el ateş açarak ağır yaralayan Mehmet Ali Ağca, 4 gün sonra kendine gelen papa tarafından affedildi. 1983'te kendisini hapishanede ziyaret eden papa ile çekilen fotoğrafı Times dergisine kapak oldu. 

Yıllar sonra papa kendisini ölümden kurtaranın Meryem olduğuna inandığını söyleyerek Meryem kültünün hararetli savunucusu oldu. Mehmet Ali Ağca ise kendisini İsa Mesih ilan etti. 

59 yıl sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan papayı makamında ziyaret eden ikinci Türk devlet başkanı oldu. Erdoğan'ın, Vatikan ziyareti yaklaşık bir saat sürdü. Erdoğan, Papa'ya eski İstanbul'u 24 parçada tasvir eden minyatür İznik çinisi ile Mesnevi'nin İtalyanca ve İngilizce baskılarını hediye etti. Papa da Cumhurbaşkanı Erdoğan'a barışı simgeleyen madalyon takdiminde bulundu. Erdoğan-Papa görüşmesinde, yabancı düşmanlığı ve İslamofobi ile ortak mücadeleye değinildi, dinleri terörle ilişkilendirmenin yanlış olduğu vurgulandı. Bu ziyaret papalık tarihine damga vuran iddiaları, olayları ve kişileri tekrar gündeme getirdi.