Düzenlediği basın açıklamasında fındıkta rekolte oyunları ve fiyat manipülasyonlarına dikkat çeken Sarıbal, iktidarın politikalarını da sert sözlerle eleştirdi. Sarıbal, “Fiyat Ferrero’nun stratejilerine göre belirleniyor, iktidar üreticiye sırtını döndü” dedi.
“Türkiye fındıkta dünya lideri ama üretici zarar ediyor”
Türkiye’nin fındıkta dünya üretiminin %65’ini karşıladığını hatırlatan Sarıbal, “2024 yılında 123 ülkeye 323 bin ton iç fındık ihracatıyla 2,6 milyar dolar gelir elde ettik. Ancak üretici bu gelirin nimetlerinden yararlanamıyor. Üretim maliyeti kilogram başına 175-200 TL iken, TMO’nun 190-200 TL’lik fiyatı üreticiye zarar ettiriyor” dedi.
Sarıbal, Türkiye’nin fındıkta sağladığı ekolojik üstünlüğe rağmen, üretici politikalarının yetersiz olduğunu vurguladı. “Son 22 yılda 39 milyar dolar ihracat geliri elde edildi ama çiftçiye değil, şirketlere kazandırıldı” ifadelerini kullandı.
Don ve kuraklık vurdu, rekoltede büyük düşüş
2025 rekolte tahminlerinin de gerçeği yansıtmadığını belirten Sarıbal, Tarım Bakanlığı’nın 449 bin tonluk rekolte açıklamasının, önceki yıla göre %39 düşüş anlamına geldiğini söyledi. “Ordu’da geçen yıl 202 bin ton olan rekolte, bu yıl sadece 64 bin ton. Gerçek üretim 300-350 bin ton civarında. Don, kuraklık ve zararlılar rekolteyi vurdu” dedi.
Ayrıca, Nisan 2025’te yaşanan şiddetli don nedeniyle sadece Ordu’da 1,4 milyar TL zarar oluştuğunu belirten Sarıbal, TMO’nun bu ortamda elindeki fındığı piyasaya 150 TL gibi düşük bir fiyattan sürmesini “üreticiye ihanet” olarak niteledi.
“Şirketler örgütlü, çiftçi yalnız”
Sarıbal, fiyatların birkaç uluslararası şirketin çıkarına göre belirlendiğini, üreticilerin ise örgütsüz ve sahipsiz bırakıldığını dile getirdi. “2000’li yıllarda IMF ve Dünya Bankası politikalarıyla tarım destekleri budandı, FİSKOBİRLİK devre dışı bırakıldı. Bugün çiftçi sahipsiz, şirketler ise örgütlü ve güçlü” dedi.
“TARSİM kapsamı genişletilmeli, borçlar ertelenmeli”
Üreticilerin yaşadığı kayıpların sadece maliyetle değil, gelir kaybı esas alınarak tazmin edilmesi gerektiğini belirten Sarıbal, iklim krizine bağlı zararların da TARSİM sigortası kapsamına alınması gerektiğini ifade etti. Ayrıca, üreticilerin banka ve sigorta borçlarının en az iki yıl süreyle ertelenmesi çağrısı yaptı.
“FİSKOBİRLİK yeniden ayağa kalkmalı”
Sarıbal, fındık üreticilerinin tekrar güçlü bir örgüte sahip olması gerektiğini savunarak şu çağrıyı yaptı:
“FİSKOBİRLİK yeniden ayağa kaldırılmalı. Fiyat belirleme sürecine çiftçiler de doğrudan katılmalı. Rekolte oyunlarına, fiyat baskılarına ve tekelleşmeye son verilmeli.”
