Uluslararası Af Örgütü, 15 Temmuz tarihinde gerçekleştirilecek olan AB Dışişleri Bakanları toplantısı öncesinde önemli bir değerlendirmede bulundu. Yapılan açıklamada, AB-İsrail Ortaklık Anlaşması'nın askıya alınmamasının, Avrupa Birliği'nin İsrail'in Filistin halkına yönelik uyguladığı soykırıma dolaylı olarak destek vereceği anlamına geleceği ifade edildi.
Avrupa Birliği Dışişleri Bakanları, 15 Temmuz'da Brüksel'de bir araya gelerek, AB-İsrail Ortaklık Anlaşması’nın durumu hakkında kritik bir oylama yapacak. Bu toplantıda, birçok seçenek üzerinde durulacak. Anlaşmanın tamamen askıya alınması, ticari ve bilimsel iş birliklerinin sona erdirilmesi, İsrailli yetkililer ve yerleşimcilere sağlanacak yaptırımlar ile silah ambargosu gibi maddeler, oylamada değerlendirilmesi beklenen konular arasında yer alıyor. Bu oylama, AB'nin İsrail'e karşı tutumunun geleceği açısından oldukça önemli bir dönüm noktası olarak görülüyor.
Uluslararası Af Örgütü Avrupa Enstitüleri Ofisi Direktörü Eve Geddie, bu süreçteki kararların ciddiyetini vurgulayarak, yalnızca anlaşmanın askıya alınmasının bu ihlallere karşı bir duruş sergileyeceğini söyledi. Geddie, İsrail’in Gazze'de uyguladığı soykırımlar ve Filistin topraklarındaki hukuksuz işgaller için herhangi bir alternatif karar almanın, bu ihlalleri meşrulaştırma anlamına geleceğini ifade etti. AB ve üye ülkelerin bu süreçten çıkaracakları dersten kaçınmamaları gerektiğine dikkat çeken Geddie, alınacak kararların tarihi bir öneme sahip olduğunu belirtti.
Eve Geddie, AB ülkelerinin ortak bir karar almadığı durumda bile, bireysel olarak hareket edebileceklerini ve İsrail ile olan insan hakları ihlallerine katkıda bulunan tüm iş birliklerini durdurmaları gerektiğini vurguladı. Türkçe karşılığı “bazı üye ülkelerin geri durması, diğerlerinin uluslararası hukuk yükümlülüklerinden kaçmasına neden olmamalı” şeklinde özetlenebilecek açıklamalarında, tüm AB ülkelerinin bu konuda sorumluluk alması gerektiğini savundu.
Avrupa Komisyonu tarafından 23 Haziran’da dışişleri bakanlarına sunulan değerlendirme metninde İsrail’in insan hakları ihlallerinin kabul edilmesine rağmen önerilen herhangi somut bir tedbir olmaması, Uluslararası Af Örgütü’nün eleştirilerine hedef oldu. Geddie, bu tür bir yaklaşımın, AB'nin Gazze'deki insanlık suçlarını göz ardı ettiğini ve sorumluluktan kaçma çabası olarak değerlendirildiğini ifade etti. Gazze'de insani durumun son günlerde daha da kötüleşmesi dikkat çekiyor; zira İsrail’in, sivilleri aç bırakmayı bir çatışma aracı haline getirdiği ve gıda dağıtım noktalarında Filistinlilerin hedef alındığı bilgileri geliyor.
AB ile İsrail arasında 2000 yılında yürürlüğe giren AB-İsrail Ortaklık Anlaşması, ticaret ve ekonomik ilişkileri güçlendirmek amacı taşırken insan haklarına saygının da temel koşullardan biri olduğunu belirtmektedir. Bu anlaşma, İsrail’in uluslararası hukuka uygun davranması şartıyla, ticari ayrıcalıklar ve destek sağlamaktadır. Ancak, meydana gelen insan hakları ihlallerinin, bu yükümlülüğü sorgulanır hale getirdiği ve AB'nin nasıl bir tavır alacağı merak konusu olmuştur.
