Seçim analizi: 2.4 milyon AKP seçmeni sandığa gitmedi

GAZETE KRİTİK - Eski TÜİK Başkanı Birol Aydın seçimlere dair yaptığı analizde sandığa gitmeyen seçmenlerin partilere göre dağılımını açıkladı.

İşte Birol Aydemir'in o analiz sonuçları:
31 Mart 2024 yerel seçimlerinde katılım oranı %78,6 ile tarihin en düşük katılım gösterilen seçimlerinden biri oldu. Bu oran son 40 yıldaki en düşük 3. katılım oranı.

Sadece 10 ay önce, yani 14 Mayıs genel seçimlerinde katılım oranı %87 idi.
14 Mayıs 2023 seçimlerinde 8,4 milyon kişi sandığa gitmezken, 31 Mart 2024 seçimlerinde tam 13,1 milyon kişi sandığa gitmedi. Yani 4,7 milyon kişi daha seçime katılmamayı tercih etti.

Geçersiz oy sayısındaki artış da protesto oylara işaret edebilecek olması sebebiyle ilginç. Bu dönemde geçersiz oy sayısı %113 artarak 2,2 milyon kişiye ulaştı.
Kesin olmayan sonuçlara göre belediye başkanı oylamasında CHP AKP`yi geçerek %37,8 oy alırken AKP ise %35,5 oy aldı. Belediye meclisinde oylamalarında da CHP üstün.

14 Mayıs seçimlerine göre AKP yaklaşık 3 milyon oy kaybederken, CHP oyunu 3,6 milyon artırdı. Fark 6,6 milyon kişi. 

Seçimde büyük oy kaybeden diğer partiler ise MHP ve İYİ parti. MHP 3,2 milyon, İYİ parti ise 3,5 milyon oy kaybetti. DEM partideki oy kaybı ise 2,2 milyon.

Yeniden Refah Partisi CHP’den sonra en fazla sıçrama yapan parti olarak oyunu 1,3 milyon artırdı. Zafer, BBP ve TİP de zemin kaybeden partiler arasında.
Şimdi gelelim saha çalışmamızın sonuçlarına..

31 Mart yerel seçimlerinde 14 Mayıs 2023 genel seçimlerine göre katılım oranı 8,4 ve seçime katılmayan seçmen sayısı 4,7 milyon kişi düştü. Yaptığımız saha çalışması seçime katılmayan seçmenin yarısının yani 2,4 milyonluk kısmının AKP seçmeni olduğunu gösteriyor. Seçime katılmayan seçmenlerin 700 bini MHP, 700 bini İYİ Parti ve 1 milyon seçmen de DEM Parti ve diğer parti seçmenlerinden oluşuyor.

Seçmen geçişkenliğine ilişkin veriler çok şey anlatıyor.

Kendi partisine oy verme açısından en yüksek oran %88 ile CHP’de. Bu oran AKP’de %68, MHP’de %48, İYİ Parti’de ise %28. Yani 14 Mayıs seçimlerinde İYİ partiye oy veren seçmenin sadece %28’i yerel seçimde İYİ parti adayına oy vermiş gözüküyor. İYİ partideki oy düşüşünü açıklayan temel etken bu.

Parti itibarıyla da sonuçlar dikkat çekici. AKP seçmeninin %22’si yani 4,2 milyon AKP seçmeni başka bir parti adayına oy vermiş. Ve AKP seçmeninin yöneldiği partiler arasında en önde geleni CHP! Yani AKP seçmeni CHP adayına oy vererek kendi partisini cezalandırmış. Alım gücündeki düşüş ile İstanbul ve Ankara adaylarının yetersizliğinin bu sonuçlarda rol oynadığını söylemek mümkün. Ama asıl önemli olan CHP’nin AKP’ye şu veya bu şekilde alternatif olabilmesi. Tabi şimdi asıl soru CHP’nin aldığı bu oylar geçici mi kalıcı mı olacak sorusu. 

Seçmenleri başka partiye yönelen partiler açısından AK Partiyi, İYİ Parti (3,1 milyon), MHP (2,5 milyon), DEM Parti  (1,7 milyon) ve CHP (1,4 milyon) takip ediyor.

Burada dikkat çeken bir husus var: CHP’li seçmen kendi parti adayının kazanamayacağı durumda AKP’nin rakibi olan partiye oy vermiş gözüküyor. CHP hem parti hem seçmen nezdinde başarılı bir strateji uygulamış gözüküyor. 

En fazla oy geçişi İYİ Parti, MHP ve DEM Parti seçmeninden CHP adaylarına, sonrasında en fazla oy geçişi AK Parti ve MHP seçmeninden CHP ve Yeniden Refah adaylarına olmuş.