DEM Parti Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’na yönelttiği yazılı soru önergesine gelen kapsamlı yanıt, komisyona yapılan başvuruların boyutunu ve niteliğini ortaya koydu. TBMM Başkanvekili Bekir Bozdağ’ın imzasını taşıyan ve 7 sayfalık ekli tabloyla sunulan yanıt, 24. Yasama Döneminden bugüne dek yaklaşık 50.000 başvurunun alındığını gösterdi.
İhlal Konuları: Cezaevleri, Adalet ve Sağlık Sistemine Güvensizlik
Komisyona yapılan başvuruların içerikleri, Türkiye’de hak ihlallerinin en çok cezaevlerinde yaşandığını gözler önüne seriyor. Özellikle cezaevlerindeki koşullar, tutuklu-hükümlü hakları, sağlık hizmetlerine erişim, işkence ve kötü muamele iddiaları başvuruların büyük kısmını oluşturuyor:
Tutuklu ve Hükümlü Hakları
24. Dönem: 2.949
27. Dönem: 3.861
28. Dönem: 9.247
Adil Yargılanma Hakkı
24. Dönem: 1.765
27. Dönem: 2.116
28. Dönem: 462
Sağlık ve Hasta Hakkı
24. Dönem: 235
27. Dönem: 147
28. Dönem: 899
Kötü Muamele ve İşkence
27. Dönem: 581 (kötü muamele), 172 (işkence)
28. Dönem: 163 (kötü muamele), 31 (işkence)
İncelemeler ve Uyarılar: Rapor Var, Yaptırım Yok
Dönemde komisyona iletilen 205 inceleme talebinin sadece 20’si yerinde ziyaretle değerlendirilmiş. 27. Dönemde bu sayı 60 olarak kayda geçmiş. Yapılan ziyaretlerin ardından ihlal tespiti halinde ilgili kurumlara uyarı ve öneriler iletildiği belirtiliyor. Ancak bu raporların yasal veya kurumsal sonuç doğurmadığı da açık.
Etkinlik ve Yasalaşma Takibi Yapılmıyor
Komisyonun:
Etkisini ölçmeye yönelik herhangi bir izleme araştırması yapılmamış,
Komisyon raporlarında önerilen düzenlemelerin yasalaşma oranı bilinmiyor,
Faaliyetlerinin sonuçlarıyla ilgili kamuya düzenli ve somut bir çıktı sunulmuyor.
Gergerlioğlu: “İnsan hakları sadece kayda geçiriliyor, çözüme ulaşmıyor”
Yanıtı değerlendiren DEM Parti Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu, “İnsan hakları başvuruları yüzbinleri buluyor ancak komisyon sadece arşivliyor. Cezaevlerindeki ağır ihlaller, işkence ve sağlık ihmalleri yüzlerce başvuruya konu olmuş ama etkili bir denetim ya da yaptırım mekanizması işletilmiyor. Komisyon göstermelik değil işlevsel hale getirilmeli” dedi.
