Gazete Kritik Ekonomi TÜİK: İhracat birim değerleri arttı, miktar düştü; ithalat ise miktar artışı gösterdi

TÜİK: İhracat birim değerleri arttı, miktar düştü; ithalat ise miktar artışı gösterdi

TÜİK’in Mayıs 2025 verilerine göre, ihracat birim değer endeksi %3,1 artarken, ihracat miktar endeksi %0,5 düştü. İthalat birim değer endeksi %0,3 azaldı fakat ithalat miktar endeksi %2,9 arttı. Dış ticaret haddi 89,1 olarak belirlendi.

TÜİK, Mayıs 2025 tarihli Dış Ticaret Endeksleri verilerini yayımladı. Açıklanan verilere göre, ihracat birim değer endeksi yüzde 3,1 oranında artış gösterirken, aynı dönem içerisinde ihracat miktar endeksi yüzde 0,5 kadar düşüş kaydetti.

İhracat Birim Değer Endeksi Artış Gösterdi

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre, mayıs ayında ihracat birim değer endeksi, önceki yılın aynı ayına kıyasla yüzde 3,1 oranında bir artışla gözlemlendi. Bu artış, sektörel bazda analiz edildiğinde, gıda, içecek ve tütün sektörlerinde yüzde 10,5, ham maddelerde (yakıt hariç) ise yüzde 5,8 oranında bir artış yaşandı. Bununla birlikte, yakıt ürünlerinde ise önceki yılın aynı ayına göre yüzde 16,3'lük bir düşüş kaydedildi. İmalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) ise endeks yüzde 3,2 değer kazanarak büyüme trendini sürdürüyor.

İhracat Miktar Endeksi Düşüş Göstermekte

Mayıs ayında, ihracat miktar endeksi bir önceki yılın aynı ayına kıyasla yüzde 0,5 oranında azaldı. Bu azalma özellikle gıda, içecek ve tütün kategorisinde yüzde 9,5, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 4,9 ve yakıt ürünlerinde yüzde 8,9 olarak kaydedildi. Bununla birlikte, imalat sanayindeki ürünlerde (gıda, içecek ve tütün hariç) yüzde 2,7 gibi bir artış gerçekleşti. Bu durum, genel ihracat performansında bir dengenin sağlandığını ancak bazı sektörlerin olumsuz etkilendiğini gösteriyor.

İthalat Endekslerindeki Değişimler

Mayıs ayında ithalat birim değer endeksi, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 0,3'lük bir azalma gösterdi. Bu duruma bakıldığında, gıda, içecek ve tütün kategorisinde büyük bir artış yaşanarak yüzde 18,9 oranında bir yükseliş görüldü. Ancak yakıt ürünlerinde yüzde 14,4'lük bir azalma söz konusu. Ham maddelerde (yakıt hariç) ise yüzde 1,1; imalat sanayinde ise yüzde 0,1'lik bir düşüş gözlemlendi. İthalat miktar endeksi ise aynı dönemde yüzde 2,9 oranında artış gösterdi, ancak bu artış, sektörlere göre farklılıklar arz etmekte.

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre, mayıs ayındaki ihracat miktar endeksi 2025 yılı Nisan ayında 143,7 seviyesindeyken, Mayıs'ta yüzde 12,6'lık bir artışla 161,8'e ulaştı. Takvim etkilerine göre, 2024 yılının Mayıs ayında 158,6 olan değer, 2025 Mayısında %3,6’lık bir artışla 164,3 seviyesine yükseldi. İthalat miktar endeksi için de aynı türden analiz yapıldığında, Nisan ayında 138,0 olan değer, Mayıs'ta yüzde 6,6'lık bir düşüşle 128,8'e geriledi. Ancak, 2024 yılı Mayıs ayında 122,5 olan takvim etkilerinden arındırılmış ithalat miktar endeksi, 2025 Mayıs ayında yüzde 9,5'lik bir artışla 134,1 seviyesine ulaşarak bir yükseliş göstermiştir.

Dış Ticaret Haddi Artış Serisi

Dış ticaret haddi, 2025 Mayıs ayında 89,1 olarak gerçekleşti. Bu değer, ihracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesi ile biçimlendirilirken, 2024 yılının Mayıs ayında bu oran 86,2 olarak belirlenmişti. 2,9 puanlık bir artış ile dış ticaret haddi son aylarda gözlemlenen olumlu gelişmelerin bir göstergesi olarak dikkat çekiyor. Türkiye'nin dış ticaret dinamikleri, sektörel bazdaki değişimler ile birlikte değerlendirildiğinde, ilerleyen dönemlerdeki ticaret stratejilerinin belirlenmesinde önemli rol oynayacaktır.

Yorumlar
* Bu içerik ile ilgili yorum yok, ilk yorumu siz yazın, tartışalım *