TÜRKİYE'NİN UTANÇ TABLOSU ÇOCUK GELİNLER ÇOCUK ANNELER

Sağlık Bakanlığı denetçisi Mustafa Kılınç’ın imzasını taşıyan rapora göre, 2017’nin ilk 5 ayında Kanuni Sultan Süleyman Eğitim ve Araştırma hastanesine gelen hamile çocuk sayısı 158 olarak belirtildi. Bu çocuklardan 37’sinin ise 15 yaşın altında olduğu kaydedildi.

Çocuk anne sorunu sadece Türkiye’nin değil, dünyanın gündemini meşgul eden konu başlıklarının en önemlilerinden bir tanesi olarak öne çıkıyor. İngiliz yayın organı BBC’nin geçtiğimiz yıl yaptığı bir araştırma göre, her yıl dünyada iki milyondan fazla genç kız, 15 yaşlarına basmadan çocuk doğuruyor. Bu durum olası sağlık sorunlarının yanı sıra; genç kızların eğitim ve öğretimden kopmalarına, istismara uğramalarına, toplumsal yaşamdan dışlanmalarına ve güvencesiz iş havuzunun büyük bir bölümünü oluşturmalarına yol açıyor.

Dünyaya getirdiği bebeği ile oyun oynayan çocukların her geçen yıl artan sayısı, çocuk yaştaki doğumları teşvik eden ülkeleri ve çocukların içine itildikleri bu çıkmaz karşısında sessiz kalan toplumları tarih önünde yargılıyor.

Elbette “çocuk anneler” aynı zamanda “çocuk evliliklerini” ya da Türkiye’de kamuoyunda yaygın bilinen şekliyle “çocuk gelinler” sorununa da işaret ediyor. Uluslararası belgelere göre, on sekiz yaşın altında yapılan her evliliğe çocuk evliliği ve evlenen kıza çocuk gelin denilmektedir.

Dünya üzerinde 14-19 yaş grubunu kapsayan gelişme çağındaki nüfus, toplumsal olarak olgunlaşmamış bireyler olarak kabul edilmektedir. Bu yaş aralığındaki nüfusun; bireysel gelişimlerini henüz tamamlayamadıkları için, toplumsal rollere uyum sağlayamadıkları ifade edilmektedir.

Bu bakımdan çocuk evlilikleri ve çocuk yaşta gerçekleştirilen doğumlar, çok ciddi bir insan hakları ihlalidir. Ne yazık ki, geçtiğimiz yıl İstanbul Kanuni Sultan Süleyman Hastanesinde ortaya çıkan “hamile çocuklar” skandalı, buzdağının sadece görünen yüzüdür. Bugün, Türkiye’deki en önemli toplumsal sorunlardan bir tanesi çocuk evlilikleri ve çocuk annelerdir.

Türkiye’deki veriler, 2003-2017 yılları arasında evlendirilen 16-19 yaş arasındaki nüfusun yüzde 90’ının kız çocukları olduğunu göstermektedir.  2003-2017 yılları arasında evlenen 16-19 yaş gruba mensup 2 milyon 263 bin 524 kişiden, 2 milyon 34 bin 558’i kız, yalnızca 228 bin 966’sı erkek çocuğudur.  

BÖLÜM 1 - ÇOCUK EVLİLİKLERİ

1-) Çocuk Gelin Kavramı

On sekiz yaşının altında yapılan her evliliğe “çocuk evliliği” ve evlenen kıza “çocuk gelin” denilmektedir. Türkiye’de bu tür evlilikler, genellikle, dini nikaha (imam nikahı) dayanan evliliklerdir. Öte taraftan Türk Medeni Kanunu’nun 124 ncü Maddesi’nde, “Erkek ve kadın on yedi yaşını doldurmadıkça evlenemez. Ancak, hakim olağanüstü durumlarda ve pek önemli sebeple on altı yaşını doldurmuş olan erkek veya kadının evlenmesine izin verebilir. Olanak bulundukça karardan önce ana ve baba veya vasi dinlenir.” denilmektedir. Bu bakımdan Kanun on yedi yaşını doldurmadan evlenen kızları çocuk gelin saymaktadır.

2-) Türkiye’de Çocuk Gelinler

Türkiye’de 2002-2017 yılları arasında evlenen kadın sayısı 9 milyon 586 bin 385 olarak kayırlara geçmiştir.

Aynı dönemde evlendirilen 16-17 yaş grubuna mensup kız çocuğu sayısı ise 666 bin 975’tir.

Başka bir deyişle, 2002-2017 yılları arasında Türkiye genelinde resmi nikâhla evlendirilen kız çocuklarının oranı toplam nikah sayısı içinde yüzde 7’ye ulaşmıştır. 

Öte taraftan aynı dönemde (2002-2017) evlendirilen 16-17 yaş grubuna dâhil erkek çocuk sayısı ise 31 bin 328’dir. 18 yaşından küçük erkek çocuklarının toplam evlilikler içinde oranı sadece yüzde 0,33’tür.

Saatte 5 Kız Çocuğu Evlendirilmiş

TUİK’in derlediği veriler korkunç bir gerçeği gözler önüne seriyor. Geçtiğimiz 15 yılda (2002-2017) ülkemizde ayda; 3 bin 705, haftada; 855, günde; 121 ve saatte; 5 kız çocuğu evlendirilmiş.

2017 yılında Türkiye’de 15-19 yaş grubuna mensup toplam 3 milyon 175 bin 544 kız çocuğu varken, kayıtlar bu kız çocuklarından yaşları 16 ila 17 arasında değişen 23 bin 906’sının evlendirildiğini ortaya koyuyor.

Buna göre ülkemizde 2017 yılında gerçekleşen kız çocuğu evlilikleri 15-19 yaş grubunun yüzde 1’ine denk geliyor. Bu oran gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında tablonun ne kadar karanlık olduğunu gösteriyor.   

Çocuk Gelinlerde Rekor İstanbul’da! 

TUİK tarafından açıklanan verilere göre 2017 yılında 16-17 yaş grubunda evlendirilen kız çocuğu sayısında rekor İstanbul’da! Bin 615 kız çocuğunun evlendirildiği İstanbul’u sırasıyla Gaziantep (1.591), Şanlıurfa (1.292), Hatay (1040), Van (947) takip ediyor.

Bu veriler gösteriyor ki, 2017 yılında Türkiye genelinde gerçekleşen kız çocuğu evliliklerinin yüzde 27’si İstanbul, Gaziantep, Şanlıurfa, Hatay ve Van’da gerçekleşmiş. Bu 5 büyük kentte günde 18 kız çocuğu evlendirilmiş.

Çocuk Evlilikleri Suriyeli Göçmenlerin Yoğun Yaşadığı İllerde Görülüyor

5 büyük kentin 4’nün (İstanbul, Hatay, Gaziantep, Şanlıurfa) ortak özelliği ise barındırdıkları Suriyeli göçmen nüfusun fazlalığı. Bu 4 kentte toplam 1 milyon 895 bin 265 Suriyeli göçmen yaşıyor. Suriyeli göçmenlerin en fazla yaşadığı diğer iller ise Adana, Mersin, Bursa, İzmir, Kilis ve Mardin.

2017 yılı TUİK verilerine göre Suriyeli göçmenlerin en yoğun yaşadığı 10 ilde gerçekleşen kız çocuğu evliliklerinin sayısı ise 8 bin 387 olarak kayıtlara geçmiştir. Bu rakam 2017 yılında Türkiye genelinde gerçekleşen kız çocuğu evliliklerinin yüzde 35’ine denk gelmektedir.

Bir başka ifadeyle, Suriyelilerin Türkiye’de yoğun olarak yaşadığı kentlerde günde 23, haftada 52 kız çocuğu, evlendirilmiş.      

En az Çocuk Evliliği Tunceli’de

Öte taraftan 2017 yılı rakamları baz alındığında, Türkiye’nin 81 ilinin tamamında 16-17 yaş grubuna mensup kız çocuklarının evlendirildiği görülürken, Tunceli evlendirilen 2 kız çocuğu ile listenin son sırasında yer alıyor.

Tunceli’yi, Bayburt, Gümüşhane, Bilecik ve Artvin takip ediyor. Bu 5 kentte gerçekleşen toplam 74 kız çocuğu evliliği, 2017 yılında Türkiye genelinde gerçekleşen kız çocuğu evliliklerinin yalnızca yüzde 0,31’ine denk geliyor.     

BÖLÜM 2 - ÇOCUK ANNELER

Sağlık Bakanlığı kayıtlarına göre Türkiye’de, 2009-2017 yılları arasında yaşları 17 ve altında olan kız çocukları tarafından 208 bin 766 doğum gerçekleştirildi. Doğum yapan kız çocuklarının 4 bin 470’i, 15 yaşından küçüktü.

İSTANBUL’DA YAŞI 15’TEN KÜÇÜK 415 ÇOCUK ANNE VAR

TUİK verilerine göre 2009-2017 yılları arasında yaşı 15’den küçük anneler tarafından gerçekleştirilen doğum sayısı 415 olarak kayıtlara geçti. Doğumların yüzde 20’si 2009 yılında gerçekleşirken, 2017 yılında kayıtlara geçen çocuk anne sayısı 19 oldu.

Öte taraftan yaşları 15 ila 17 arasında değişen çocuk anne sayısı İstanbul’da, 17 bin 654’e ulaşmış durumda. Buna göre 2009-2017 yılları arasında Türkiye genelinde 15-17 yaş grubuna mensup kız çocukları tarafından gerçekleştirilen 204 bin 296 doğumun, yüzde 9’u İstanbul’da meydana geldi.

ÇOCUK ANNELERDEN DOĞAN 2.404 BEBEK 1 GÜN BİLE YAŞAYAMADAN ÖLDÜ

Sağlık Bakanlığı Bebek Ölümleri İzleme Sistemi kayıtlarına göre 2007-2016 yılları arasında, 17 yaş ve altındaki annelerin dünyaya getirdiği bebeklerden 2.404’ü, 1 gün yaşayamadan hayatını kaybetti. 2017’nin ilk 3 ayında 1 gün yaşayamadan hayatını kaybeden bebek sayısı ise 8 olarak açıklandı.

Doğum esnasında gerçekleşen ölümlerin yıllara göre dağılımı şu şekilde oldu:

DOĞUM ESNASINDA ÖLEN BEBEKLERİN %10’U ÇOCUK ANNELERİN

TUİK, 2009-2017 yılları arasında Türkiye’de 1 gün yaşayamadan hayatını kaybeden bebek sayısını 18.471 olarak açıklarken, Sağlık Bakanlığı kayıtlarına göre 2009-2015 yılları arasında anne yaşı 18’in altında olan bebeklerden 1 gün yaşayamadan ölenlerin sayısı 1.630 oldu. Bu verilere göre 2009-2015 yılları arasında 1 gün bile yaşayamadan ölen her 10 bebekten 1’inin annesi çocuk yaştaydı. 

10 SENEDE 17 ÇOCUK ANNE DOĞUM ESNASINDA ÖLDÜ

Sağlık Bakanlığı’nın açıkladığı verilere göre;

2017’de 16 yaşında (1);

2016’da 16 yaşında (2);

2015’te 16 yaşında (1);

2014’te 17 yaşında (1);

2013’te 17 yaşında (2);

2011’de 17 yaşında (1);

               14 yaşında (1);

2010’da 17 yaşında (1);

                16 yaşında (1);

2009’da 16 yaşında (1);

                15 yaşında (1);

2008’de 17 yaşında (1);

2007’de 17 yaşında (2);

                16 yaşında (1) kız çocuğu olmak üzere 17 çocuk anne doğum esnasında hayatını kaybetti. Doğum esnasında ölen kız çocuklarının %47’si 17, %41’i ise 16 yaşındaydı.

“ÇOCUK ANNE” ÖLÜMLERİNDE DOĞU VE GÜNEYDOĞU ÖNDE

Erken hamilelik nedeniyle doğum esnasında meydana gelen anne ölümlerinin illere göre dağılımı incelendiği ise, Doğu ve güneydoğu Anadolu bölgesi öne çıktı. Buna göre 2007-2017 yılları arasında Diyarbakır ve Muş’ta 2’şer, Bitlis, Batman, Van, Şanlıurfa, Ağrı, Gaziantep illerinde ise 1’er çocuk anne ölümü gerçekleşti.  Ayrıca Uşak, Mersin, Hatay, Tekirdağ ve İstanbul’da da 1’er çocuk anne doğum esnasında hayatını kaybetti.