MART 2019 TÜRKİYE’DE İNSAN HAK İHLALLERİ RAPORU

* Sokağa Çıkma Yasakları, Özel Güvenlik Bölgeleri:

Mart ayında Diyarbakır ve Bitlis'te toplam xx saat süreyle sokağa çıkma yasağı ilan edildi.

Diyarbakır

Dicle'nin Boğaz, Kayıköy, Kurşunlu, Yokuşlu, Kırkpınar, Boğazköy, Gelincik, Baltacı mahalleleri: 1 Mart saat 06.00-2 Mart saat 24.00 (42 saat)

Bitlis

Tatvan'ın Güntepe, Beşikli, Uçankuş, Yorgalar, Sarıdal, Çörekli, Suboyu, Dirlik, Kısıklı, Kepenek, Dönertaş, Aktoprak, Boblesür, Sallıca, Teknecik köyleri: 19 Mart saat 06.00-20 Mart saat 24.00 (42 saat)

Hizan'ın Yığınkaya, Gezer ve Çıkçık köyleri: 19 Mart saat 06.00-20 Mart saat 24.00 (42 saat)

Bu arada, Bitlis merkeze bağlı 42 köyde 21 Ocak, 2 köyde de 28 Ocak günü ilan edilen sokağa çıkma yasağı 18 Mart günü kaldırıldı.

Hakkari’nin Merkez, Çukurca, Derecik, Şemdinli ve Yüksekova ilçelerine bağlı 31 bölge de 5 Mart-3 Nisan arasında özel güvenlik bölgesi ilan edildi.

* OHAL: Adalet Bakanlığı’nın 18 Ocak 2019 tarihli son istatistiğine göre, darbe girişimi nedeniyle 500.650 kişi hakkında adli işlem yapıldı. İstatistiklere göre, halen 78.544 kişi yargılanıyor, 18.679’u hükümlü toplam 30.679 kişi de cezaevinde bulunuyor.

Toplumsal Hukuk ve Sendika.Org tarafından hazırlanan “OHAL döneminde toplantı özgürlüğü” raporunda, OHAL (21.07.2016-19.07.2018) boyunca en az 50 ilde en az 163 kez toplantı ve gösteriler hakkında yasaklama kararı alındı. Raporda, OHAL döneminde toplam 905 toplantı özgürlüğü hakkı ihlali yaşandığı, 3.267 kişinin gözaltına alındığı belirtldi.

* Mülteciler: İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, Mart ayında, insan ticareti yapan 573 kişi gözaltına alındı. Bu dönemde, 1.796’sı denizlerde olmak üzere toplam 24.669 mültecinin yakalandığı bildirildi. Bu arada, ülkesine geri dönen Suriyeli sayısının da 319.972 olduğu açıklandı.

* Hrant Dink: Agos gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink’in öldürülmesinde “ihmali ve sorumluluğu bulunduğu” iddia edilen emniyet, istihbarat ve jandarma görevlilerinin aralarında bulunduğu 4’ü tutuklu 85 kişi hakkında İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davaya 12-14 Mart günlerinde devam edildi. Duruşmada, Fox Tv eski haber müdürü Ercan Gün ve dönemin jandarma istihbarat görevlisi Muharrem Demirkale tahliyesine karar verildi. Ancak iki kişinin de farklı soruşturmalardan tutuklu oldukları için serbest bırakılmayacakları öğrenildi.

Sanıkların tahliyesine yapılan itiraz da 15 Mart günü üst mahkeme tarafından kabul edildi. Duruşma, 11 Haziran gününe ertelendi.

* Yargılanan Avukatlar: ÇHD üyesi tutuklu 20 avukat hakkında İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi’nde süren dava 20 Mart günü sonuçlandı. Karara göre, Barkın Timtik “örgüt kurmak ve yönetmek” gerekçesiyle 18 yıl 9 ay; Özgür Yılmaz, Ebru Timtik “yasadışı örgüt üyeliği” gerekçesiyle 13 yıl 6 ay; Behiç Aşçı, Şükriye Erden 12 yıl; Selçuk Kozağaçlı 11 yıl 3 ay; Engin Gökoğlu, Aytaç Ünsal, Süleyman Gökten 10 yıl 6 ay; Aycan Çiçek, Naciye Demir 9 yıl; Ezgi Çakır 8 yıl hapis cezasına mahkum edildi. Ezgi Çakır’ın cezası küçük yaşta çocuğu olması nedeniyle ev hapsi olarak uygulanacak. (Barkın Timtik, 26 Şubat günü İdil Kültür Merkezi’ne düzenlenen baskında gözaltına alınmış, 2 Mart günü de tutuklanmıştı)

Tutuksuz yargılanan Ayşegül Çağatay, Yağmur Ereren, Didem Baydar Ünsal, Yaprak Türkmen “yasadışı örgüte yardım” gerekçesiyle 3 yıl 9'ar ay, Ahmet Mandacı ve Zehra Özdemir ise aynı gerekçeyle 3 yıl 1 ay 15'er gün hapis cezasına mahkum edildi.

Firari sanıklar Oya Aslan ile Günay Dağ’ın dosyaları ise ayrıldı.

8 Kasım 2017 tarihinde gözaltına alınan avukatlar, 13 Kasım 2017 tarihinde tutuklanmıştı. 14 Eylül 2018 tarihinde yapılan duruşmada 17 avukat tahliye edilmiş, ancak savcılığın yaptığı itiraz sonucu avukatlardan Selçuk Kozağaçlı, Ahmet Mandacı, Aytaç Ünsal, Aycan Çiçek, Engin Gökoğlu ve Behiç Aşçı, 16 ve 17 Eylül 2018 tarihlerinde yeniden tutuklanmıştı.

BİLANÇO

YAŞAM HAKKI

Yargısız İnfaz, Dur İhtarı, Rasgele Ateş Açma Olayları: 1 ölü, 4 yaralı

X.X.: Hatay Altınözü, 3 Mart... ”Dur” ihtarına uymadığı iddia edilen bir araca ateş açılması sonucunda... Olayda 3 kişi de yaralandı.

M.Y.: İstanbul Fatih, 10 Mart... Bir eğlende yerine alınmayan A.Ö., O.G. ve Ö.U. adlı  polisler tarafından yaralanan özel güvenlik görevlisi...

Davalar:

Hediye Ataman: Van'ın Erciş ilçesinde Hediye Ataman’ın ölümü nedeniyle polisler hakkında açılan soruşturma Mart ayında takipsizlik kararıyla sonuçlandı. 18 Kasım 2016 tarihinde Erciş’in Çelebibağı mahallesinde baskın düzenlenen bir evin polisler tarafından yakılması sonucunda Hediye Ataman (43) ölmüştü.

Mazlum Kaynak: Mazlum Kaynak’ın öldürülmesi nedeniyle polis memuru Nüfer Yılmaz hakkında açılan dava 22 Mart günü sonuçlandı. Sakarya 3. Ağır Ceza Mahkemesi, Yılmaz’ı 22.680 lira para cezasına mahkum etti.  Hırsızlık şüphesiyle İstanbul’da gözaltına alındıktan sonra 14 Ağustos 2015 tarihinde sevk edildiği Sakarya’nın Karasu ilçesindeki adliye binasından kaçmaya teşebbüs ettiği iddia edilen Kaynak, polisler tarafından öldürülmüştü.

Enes Ata, Mahsum Mızrak: Diyarbakır’da Enes Ata (8) ve Mahsum Mızrak’ın (14) 28 Mart 2006 tarihinde gaz bombası fişeğiyle ölümü nedeniyle polis memurları Bilal Özkara, Hayrettin Akar ve Nuri Özgenç hakkındaki beraat kararı Antep Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi tarafından usul yönünden bozuldu.

Kuşkulu Asker Ölümleri: 2

Uğur Çakmak: Şırnak Silopi Çalışkan beldesinde bulunan 172. Zırhlı Tugay Komutanlığı, 4 Mart... Resmi açıklama: “nöbet sırasında meydana gelen silah kazası”...

Uzman Çavuş S.Ö.; Iğdır Gökay Hudut Birliği... “Arkadaşı tarafından yanlışlıkla vurulduğu” iddiası...

Polis ve Asker Araçlarının Neden Olduğu Olaylar: 1

Ruken Elma (9): 12 Mart, Şırnak Silopi... Zırhlı bir askeri aracın çarpması sonucunda ayağı kırıldı...

Silahlı Çatışmalar: 22

Resmî açıklamalara ve basına yansıyan haberlere göre Mart ayında Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri ile sınıra yakın bölgelerde yürütülen operasyonlarda en az 8 asker (3’ü kaza) ve 14 yasadışı örgüt üyesi öldü. Bu dönemde, 21 asker de yaralandı (20’si kaza).

İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan basın açıklamasında ise Mart ayında çıkan çatışmalarda 17 yasadışı örgüt üyesinin öldürüldüğü iddia edildi.

Yasadışı Örgüt Saldırıları: 1

Selma Altan (57): Atık kağıt toplayıcısı Selma Altan, 5 Mart günü İstanbul Gaziosmanpaşa’da kurcaladığı bir cismin patlaması sonucu yaralandı.

Davalar:

Antep’te Bombalı Saldırı Davası: 20 Ağustos 2016 tarihinde Antep’in Şahinbey ilçesinde bir düğüne düzenlenen bombalı saldırıda 56 kişinin, ardından düzenlenen operasyonda da 3 polisin ölümü nedeniyle açılan dava 14 Mart günü sonuçlandı. Hamza Çalıkuşu ve Fadile Cabael hakkında beraat kararı veren Kayseri 4. Ağır Ceza Mahkemesi, Abdurrahman El Naccar’ı “Anayasayı ihlal” gerekçesiyle ömür boyu, Enes Karataş’ı “örgüt üyeliği” iddiasıyla 9 yıl, Mehmet Şahin Erğan, Mehmet Çalıkuşu, Hasan Uzan, Hacı Polat, Ahmet Köşgeroğlu, Ali Çalıkuşu ve Mehmet Karakurt’u “Anayasayı ihlal” ve “kasten öldürme” suçlarından ömür boyu hapis cezasına mahkum etti.

Sivil Çatışmalar: 9

İçişleri Bakanlığı’nın verilerine göre, 31 Mart yerel seçimleri nedeniyle çıkan olaylarda 9 kişi öldü, 919 kişi yaralandı. Bu dönemde 495 kişi de gözaltına alındı.

Davalar:

Aysel Tuğluk’un Annesinin Cenaze Töreni: 19 sanık hakkında HDP eski Eş Genel Başkan Yardımcısı Aysel Tuğluk’un annesinin cenazesi sırasında yaşanan saldırı nedeniyle Gölbaşı 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan dava, 5 Mart günü sonuçlandı. . Mahkeme 16 sanığı “hakaret” ve “inanç, düşünce ve kanaat hürriyetinin kullanılmasının engelleme” suçlarından 10 ay 15 gün ile 4 yıl 8 ay arasında değişen oranlarda hapis cezası ile cezalandırdı. Mahkeme tüm sanıkların “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Kanunu’na muhalefet” suçundan beraatına karar verdi. 3 sanık ise tüm suçlamalardan beraat etti.

Kadın Cinayetleri: 27

Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun verilerine göre, Mart ayında en az 27 kadın öldürüldü, en az 20 kadın da cinsel saldırıya uğradı.

Bu arada İçişleri Bakanlığı’nın verilerine göre 2016-2018 yıllarında 932 kadın öldürüldü. Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun verilerine göre ise aynı zaman aralığında 1.177 kadın öldürüldü.

İş Cinayetleri: 108

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin çalışmalarına göre, Mart ayında en az 108 işçi hayatını kaybetti. Bu işçilerin 4’ünün kadın, 5’inin çocuk, 11’inin de mülteci/göçmen olduğu bildirildi.

Mülteciler: 4

Çanakkale’nin Ayvacık ilçesi açıklarında, Midilli Adası’na geçmeye çalışan sığınmacıları taşıyan teknenin batması sonucu 3’ü kadın, biri bebek toplam 4 kişi öldü.

İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE

İşkence Olayları: 74

Mart ayında en az 74 kişi gözaltında ya da gözaltı merkezleri dışında güvenlik güçlerinin işkencesine maruz kaldığını basına açıkladı, işkence gerekçesiyle suç duyurusunda bulundu ve/veya insan hakları örgütlerine başvurdu.

Ancak, toplantı ve gösterilerde dövülerek, gaz sıkılarak, ters kelepçe takılarak gözaltına alınanlar ile işkence gördüğü halde bunu açıklamayan, suç duyurusunda bulunmayanlar dikkate alındığında gerçek sayının bunun çok üzerinde olduğu ortaya çıkmaktadır.

Davalar:

4 Kişi: Van’da 27 Şubat 2018 tarihinde hırsızlık ihbarı nedeniyle gittiği bir işyerinde işletme sahibi ile çalışan üç kadına cinsel saldırıda bulunduğu gerekçesiyle polis memuru Zekeriya K. hakkında açılan dava 4 Mart günü sonuçlandı. Van 3. Asliye Ceza Mahkemesi, polis memurunu 27 yıl hapis cezasına mahkum etti.

Nazan Bozkurt: Ankara Yüksel caddesinde gerçekleştirilen (8 Haziran 2018) “İşimi Geri İstiyorum” eylemine müdahale eden polislerin Nazan Bozkurt’un elmacık kemiğini kırması nedeniyle açılan soruşturma “kovuşturmaya yer yoktur” kararı ile sonuçlandı.

Cezaevinde Ölüm: 7

Erdal Yüksel (25): Diyarbakır E Tipi Cezaevi, 7 Mart... Hakkında yakalama kararı olduğu için teslim olan Yüksel’in “cezaevinin müşahade odasında intihar ettiği” iddia edildi. Yakınlarının “Başının sol tarafı tahriş olmuştu, boynunda morluklar olduğunu gördük” dediği bildirildi.

Rıdvan Barış (18): Elazığ Kampüs Açık Cezaevi, 11 Mart... Epilepsi hastası Rıdvan Barış’ın kalp krizi geçirdiği, bu sırada diğer mahkumların yardım istediği ancak görevlilerin ilgilenmediği bildirildi.

F.T.: Çorum L Tipi Kapalı Cezaevi, 12 Mart... Aynı koğuşta kalan Ç.Y. ve Ü.Y. tarafından öldürüldüğü iddiası... .

Zülküf Gezen: Tekirdağ 2 Nolu F Tipi Cezaevi, 16 Mart... Abdullah Öcalan’ın uzun süredir kimseyle görüştürülmemesini protesto için kendisini astı…

Ayten Becet: Gebze Kadın Cezaevi, 23 Mart... Abdullah Öcalan’ın uzun süredir kimseyle görüştürülmemesini protesto için kendisini astı…

Zehra Sağlam: Erzurum Oltu T Tipi Cezaevi, 24 Mart... Abdullah Öcalan’ın uzun süredir kimseyle görüştürülmemesini protesto için kendisini astı…

Medya Çınar: Mardin E Tipi Cezaevi, 25 Mart... Abdullah Öcalan’ın uzun süredir kimseyle görüştürülmemesini protesto için kendisini astı…

Cezaevlerinde İşkence ve Kötü Muamele Olayları: 129

Mart ayında, cezaevlerinde ya da götürüldükleri hastane ve adliyelerde fiziksel şiddete maruz kalan çok sayıda tutuklu ve hükümlüye ilişkin haberler basında ve insan hakları örgütlerinin çalışmalarında yer aldı. Bu çerçevede, en az 129 kişinin fiziksel/psikolojik şiddete maruz kaldığı, sağlık hakkının engellendiği belirlendi.

Ancak, cezaevleri ile haberleşme olanaklarının zorluğu, mahkumların yaşadıklarını aktarmalarının engellendiği dikkate alınınca, şiddet görenlerin sayısının bunun çok üzerinde olduğu anlaşılacaktır. Ayrıca, cezaevlerinde ayakta sayım uygulaması, sevk ve nakillerde çift kelepçe zorlaması gibi uygulamaların da fiziksel şiddet başlığı altında ele alınması gerekmektedir. Bunların dışında cezaevlerinde, yasaklama kararı olmamasına karşın kitap, gazete ve dergilerin verilmemesi, görüş, havalandırma ve sosyal etkinliklerin keyfi bir biçimde kısıtlanması, hastane sevklerinin gerçekleştirilmemesi gibi birçok sorun yoğun bir biçimde yaşanmaktadır. Bu nedenlerle cezaevlerinde fiziksel ve/veya psikolojik şiddete maruz kalan, hakları keyfi bir biçimde ellerinden alınan tutuklu ve hükümlülerin gerçek sayısını vermenin olanağı bulunmuyor.

Davalar:

Sincan: Anayasa Mahkemesi, Sincan Çocuk ve Gençlik Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda 1 Ocak 2014 tarihinde hasta bir çocuğun sayıma katılmak istememesi üzerine başlayan olaylarda işkence gören sekiz çocuğa 10’ar bin lira tazminat ödenmesine karar verdi. Sincan Batı Cumhuriyet Başsavcılığı, gardiyanlar hakkında “kovuşturmaya yer olmadığına” karar vermişti. Bunun üzerine avukatlar Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuştu.

Açlık Grevleri:

ÇHD Üyesi Avukatlar: Çağdaş Hukukçular Derneği Genel Başkanı Selçuk Kozağaçlı (Silivri Cezaevi), ÇHD üyesi avukatlar Aycan Çiçek (Düzce Cezaevi), Aytaç Ünsal (Burhaniye T Tipi Cezaevi), Behiç Aşçı (Silivri Cezaevi) ve Engin Gökoğlu’nun (Tekirdağ 2 Nolu T Tipi Cezaevi) “cezaevinde maruz kaldıkları hukuksuzluklar” nedeniyle 24 Ocak günü başladığı açlık grevi 24 Mart günü sonuçlandı.

2018 yılı Kasım ayında HDP Hakkari Milletvekili, DTK Eşbaşkanı Leyla Güven’in “Abdullah Öcalan’ın cezaevi koşullarını” protesto amacıyla başlattığı açlık grevi Mart ayında da sürdü. Mart ayı sonlarında bin kadar tutuklu ve hükümlünün açlık grevinde olduğu öğrenildi.

DÜŞÜNCE VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ

Gözaltına Alınan, Tutuklanan Gazeteciler, Yazarlar: Mart ayında en az 15 gazeteci ve basın çalışanı gözaltına alındı. Ancak toplantı ve gösteriler sırasında yaşanan kısa süreli gözaltılar ya da kamuoyuna yansımayan olaylar olduğu da unutulmamalıdır.

Bağımsız Gazetecilik Platformu’nun verilerine göre, Nisan ayı itibariyle en az 204 gazeteci ve medya çalışanı tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor. Tutuklu Gazetecilerle Dayanışma Platformu verilerine göre ise cezaevinde bulunan gazeteci sayısı 143…

Türkiye’de çalışan ZDF İstanbul bürosu şefi Jörg Brase, Tagesspiegel gazetesi Türkiye muhabiri Thomas Seibert ve Kuzey Alman Radyo ve Televizyon Kurumu (NDR) için serbest çalışan Halil Gülbeyaz’ın basın kartlarının uzatılması konusunda Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’na yaptıkları başvurunun, herhangi bir gerekçe gösterilmeden reddedildiği öğrenildi.

Davalar: Mart ayında en az 15 gazeteci ve basın çalışanı, gazetecilik faaliyetleri nedeniyle hapis ve/veya para cezasına mahkûm edildi, 7 gazeteci beraat etti, 1 gazeteci tutuklandı, 1 gazeteci hakkındaki dava zamanaşımı nedeniyle düştü…

Eren Erdem:  Karşı gazetesinin eski Genel Yayın Yönetmeni, CHP eski Milletvekili Eren Erdem, gazetenin sahibi Turan Ababey ve gazeteci Kutlu Esendemir’in de aralarında olduğu 12 kişi hakkında açılan dava 1 Mart günü sonuçlandı. İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi, Kutlu Esendemir’in beratına, Turan Ababey’in ise “üye olmamakla birlikte örgüte yardım” iddiasıyla 4 yıl 2 ay hapis cezasına mahkum edilmesine ve kararla birlikte tutuklanmasına karar verdi.

Eren Erdem ise “gizliliğin ihlali” ve “gizli tanığı ifşa” iddialarından beraatine, “’üye olmamakla birlikte örgüte yardım” iddiasıyla 4 yıl 2 ay hapis cezasına mahkum edilmesine karar verdi.

Toplatma, Erişim Engelleme Kararları:

Yeni Yaşam gazetesinin 15 Şubat günlü sayısı hakkında İstanbul 3. Sulh Ceza Hakimliği tarafından 7 Mart günü toplatma kararı verildi.

Cumhuriyet gazetesinin internet sitesinde yayınlanan “Sözcü savcısı sabıkalı çıktı” başlıklı haberine İstanbul 2. Sulh Ceza Hâkimliği tarafından 8 Mart 2019 tarihinde erişim yasağı getirildi. Haberde, Sözcü gazetesi davasının ilk iddianamesini hazırlayan Cumhuriyet Savcısı Asım Ekren’in 2002 yılında haksız menfaat elde etme suçundan yargılanması ve “görevi kötüye kullanma” suçundan cezalandırılması ele alınıyordu..

Nuçe Ciwan haber ajansının web sitesi 12 Mart günü Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu kararıyla erişime engellendi. Böylece Nuçe Ciwan haber ajansı 24. kez erişime engellenmiş oldu.

HDP tarafından hazırlanan “Kayyım Raporu” hakkında Siirt Sulh Ceza Hakimliği, 14 Mart günü toplatma kararı verdi.

Düşünce Suçuna İlişkin Gelişmeler:

Mart ayında konuşmaları ya da yazıları nedeniyle en az 20 kişi (HDP eski Şırnak milletvekili Aycan İrmek) hapis/para cezasına mahkum edildi, en az 7 kişi gözaltına alındı, en az 3 kişi tutuklandı, 7 kişi (CHP Bartın milletvekili Aysu Bankoğlu, HDP Eş Genel Başkanı Sezai Temelli, DBP Eş Genel Başkan Yardımcısı Halide Türkoğlu, HDP milletvekilleri Serpil Kemalbay, Feleknas Uca ve Gülistan Kılıç Koçyiğit) hakkında soruşturma açıldı. Konuşmaları, yazıları, film ve etkinlikleri nedeniyle en az 5 sanatçı gözaltına alındı.

Yargılanan, Gözaltına Alınan, Tutuklanan Akademisyenler: 30

“Bu Suça Ortak Olmayacağız” bildirisini imzalayan en az 30 akademisyen hakkındaki davalar Mart ayında hapis cezası ile sonuçlandı. 23 kararda hükmün açıklanması geri bırakıldı.

Sosyal Medya Paylaşımları Nedeniyle Gözaltına Alınanlar, Tutuklananlar:

Basına yansıyan haberlere göre, Mart ayında sosyal medya paylaşımları nedeniyle yargılanan en az 1 kişi (Yazar Bülent Tekin) mahkum edildi, 1 kişi beraat etti, 31 kişi tutuklandı, 1 kişi (manken Didem Soysal-takipsizlik kararı verildi) hakkında soruşturma açıldı, en az 90 kişi de gözaltına alındı.

İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan aylık açıklamada ise Mart ayında 4.806 “sosyal medya hesabı ile ilgili çalışma yapıldığı”, 2.426 kişi hakkında da yasal işlem yapıldığı belirtildi. Ancak açıklamada, hangi gerekçelerle ne işlem yapıldığı belirtilmedi.

ÖRGÜTLENME ÖZGÜRLÜĞÜ

Yargılanan Parti ve Belediye Yöneticileri: Mart ayında HDP, BDP yöneticileri ile belediye eşbaşkanları hakkında açılan davalarda, en az 1 kişi (Tunceli Belediye Eş Başkanı Nurhayat Altun) hapis cezasına mahkum edildi.

31 Mart Yerel Seçimleri: 31 Mart yerel seçimleri nedeniyle yürütülen propaganda çalışmaları sırasında çoğunluğu HDP yönetici ve üyesi yüzlerce kişi gözaltına alındı, tutuklandı. Gözaltına alınanlar arasında, belediye ve belediye meclislerine aday olan çok sayıda kişi de bulunuyor.

Mart ayında HDP, CHP, İyi Parti ve Saadet Partisi’nin propaganda çalışmaları kolluk güçleri tarafından sıklıkla engellendi, partilerin seçim büroları basıldı, araçlarına ceza kesildi, afişleri toplatıldı, parti üyeleri, yöneticileri gözaltına alındı ve tutuklandı.

TOPLANTI VE GÖSTERİ ÖZGÜRLÜĞÜ

Mart ayında, Dünya Emekçi Kadınlar Günü, Nevruz kutlamaları, basın açıklaması, bildiri dağıtma, toplantı ve gösteri gibi en az 109 etkinliğe polisler tarafından müdahale edildi. Müdahalelerde basına yansıyan bilgilere göre en az 585 kişi gözaltına alındı, en az 19 (11’i ev hapsi) kişi tutuklandı. Ay içinde, en az 18 etkinlik, basın açıklaması, toplantı, gösteri, festival tiyatro ya da film gösterimi valilikler, kaymakamlıklar tarafından engellendi, yasaklandı. Batman’da her türlü temsil, gösteri, afiş asma ve bildiri dağıtma gibi etkinlikler 28 Şubat-14 Mart günleri arasında izne bağlandı, açık ve kapalı yer toplantısı, gösteri yürüyüşü, basın açıklaması, çadır kurma, stant açma gibi eylemlerin ise aynı tarihler arasında yasaklandı. Diyarbakır’da 11-20 Mart arasında siyasi partilerin kentte düzenleyecekleri araç konvoyları yasaklandı. Iğdır’da ise 13-20 Mart arasında seçim kampanyası için mahallelerde yapılan şenlikler yasaklandı.

ODTÜ Sosyal Demokrasi Topluluğu tarafından 8 Mart Dünya Kadınlar Günü nedeniyle 6 Mart günü yapılması planlanan “Yerel Yönetimlerde Kadın” konulu panel “konunun siyasi olması” nedeniyle yasaklandı.

ODTÜ Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları Topluluğu tarafından düzenlenmesi planlanan “Farklı Toplumsal Cinsiyet Perspektiflerinden Aile” etkinliğine de üniversite yönetimi tarafından izin verilmedi. Sözlü olarak bildirilen kararın gerekçesinin “LGBTİ+ ilişkisi” olduğu ifade edildi. Başvuruyu yapan öğrencilere taleplerine rağmen yazılı bir karar verilmedi.

Mart ayında Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Yasası uyarınca yargılanan en az 1 kişi (HDP Urfa milletvekili Ayşe Sürücü) hapis cezasına mahkum oldu.

Nevroz Bayramı: Nevroz Bayramı kutlamalarına başta İstanbul olmak üzere bir çok kentte müdahale edildi. Plastik mermi ve basınçlı su kullanan polisler, yüzlerce kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. Nevroz kutlamalarını izlemek için Türkiye’ye gelen Fransa ve Norveç vatandaşı sekiz kişi de sınırdışı edildi.

8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü: 8 Mart gecesi İstanbul İstiklal Caddesi’nde “Feminist Gece Yürürüşü” için toplanan kadınlara polisler biber gazı ve plastik mermi ile müdahale etti. Polislerin kalkanlarıyla ittiği kadınlar sıkışma tehlikesi geçirdi. Ayrıca ara sokaklarda müdahale sırasında köpeklerde kullanıldı. Binlerce kadının katıldığı gece yürüyüşü, polisin tüm çabasına karşın gerçekleştirildi.

Cumartesi Anneleri: Kayıp yakınları tarafından 27 Mayıs 1995 tarihinde başlatılan oturma eylemi Mart ayında da (2, 9, 16, 23, 30 Mart günleri) zor kullanılarak engellendi.

İHD İstanbul Şubesi Hapishane Komisyonu tarafından hasta mahkumların serbest bırakılması talebiyle düzenli olarak gerçekleştirilen “F Oturumu” eylemi de Mart ayı boyunca aynı biçimde engellendi.