İYİ Parti'li Bahşi'den İşçi Sağlığı ve İş Güvenliğinde Yaşanılan Sorunlar Hakkında Araştırma Önergesi

Türkiye'de İşçi Sağlığı ve İş Güvenliğinin gelişiminde yaşanılan sorunlar, bu sorunların çözümü için yapılan çalışmalar ve alınması gereken önlemler konusunda Anayasanın 98. ve İçtüzüğün 104 ve 105. maddeleri gereğince ekte sunulan gerekçe çerçevesinde Meclis Araştırması açılmasını arz ve teklif ederiz.

GEREKÇE

Günümüzde üretimin en önemli faktörü olan insan, teknolojik gelişmelere paralel olarak işyerlerinde çeşitli problemlerle karşılaşmaktadır. Bu problemler önce insan sağlığına, sonra işletmeye ait her türlü mala yönelik tehditler oluşturmaktadır. Sanayinin bugünkü gibi gelişmemiş olduğu çağlarda durum, (İş Güvenliği) haliyle bir problem olarak görülmemiştir. Faaliyet alanlarının artması, işlemlerin karmaşıklaşması, bunların neticesinde tehlikelerin çoğalması, bazı kuralların konulmasını, kanunların çıkarılmasını gerektirmiştir.

İş güvenliği konusunun ilk sahipleri kuşkusuz Devlet ve İşverenlerdir. Arzu edilen sonuçlara ulaşılabilmesi için bu ikilinin kendilerine düşen ödevleri en iyi şekilde yerine getirmesi, kendi aralarında olumlu bir işbirliğinin tüm koşullarını yaratmaları gerekmektedir.

Dünya Çalışma Örgütü'nün (ILO) 100 bin çalışan başına ölümlü iş kazalarına ilişkin istatistiklerinde Türkiye Avrupa'da başı çekmektedir. Ölümlü iş kazalarında ise El Salvador ve Cezayir'in ardından dünya üçüncüsüyüz. Türkiye'de ölümle sonuçlanan iş kazaları, 100 binde 20.5, bu rakam İsveç, Norveç ve Danimarka gibi ülkelerde 100 binde 2'nin altındadır.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı verilerine göre Türkiye'de her gün 172 iş kazası meydana geliyor. Bu kazalarda her gün ortalama 4 işçi ölüyor, 6 işçi ise sürekli iş göremez hale geliyor.

2016 yılında yaşamını yitiren bin 970 kişinin bin 394’ü işçi-memur statüsünde çalışan ücretli, 210’u çiftçi ve 78’i esnaf ve 288’i kendi nam ve hesabına çalışan insanlardan oluşuyor. 2016 yılında 98 kadın ve bin 872 erkek işçi yaşamını yitirirken, iş kazalarının yaş gruplarına göre dağılımı da dikkatimizi çekmektedir. Geride bıraktığımız yılda 14 yaş ve altında 18 işçi, 15-17 yaş aralığında 38 işçi olmak üzere toplamda 56 çocuk işçi hayatını kaybetti.

18-27 yaş aralığında 294 işçi, 28-50 yaş aralığında 998 işçi, 51-64 yaş aralığında 399 işçi, 65 yaş ve üstünde 77 işçi ve yaşı tespit edilemeyen 146 işçi de çalışırken yaşamını yitirdi. 2016 yılında en az 96 göçmen işçi yaşamını yitirirken, Türkiye’nin 81 ilinde de kazalar ölüm getirdi.

Türkiye'de iş kazalarının üçte biri inşaat sektöründe meydana gelmektedir. Tüm iş kazalarının yüzde 1,6'sı ölümle sonuçlanırken, inşaat sektöründeki iş kazalarının yüzde 4,7'si ölümle sonuçlanmaktadır.

Türkiye'nin iş kazalarında bu derece büyük kayıplar vermesinin en önemli nedenlerinden biri iş güvenliği tedbirlerine yeterince riayet edilmemesidir. Bu konuda uzun yıllardır devam eden başıboşluk halen doldurulamamıştır. Pek çok işletmede yeterli iş güvenliği tedbiri yoktur. Yasal mevzuat konusunda da uzun yıllar adım atılmadı. 2012'de yürürlüğe giren İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası'nın uygulamasına dair ise halen önemli sorunlar yaşanıyor. Öte yandan denetimlerin yetersizliği de dikkat çekiyor. 1,5 milyon işletmenin bulunduğu Türkiye'de denetim yapacak müfettiş sayısı çok yetersiz kalmaktadır.

Böyle bir ortam içerisinde işverenlerin, işçilerin ve devletin üzerlerine büyük görevler düşmektedir. Kimsenin Allah'ın vermiş olduğu mukaddes canı alma yetkisi bulunmamaktadır. Ancak Tehlikeli Durumlar - Tehlikeli Davranışlar ile birleştiğinde kazalar meydana gelmekte ve canlar gitmektedir. Hayatlarımız bu kadar ucuz olmamalıdır. Bunun en büyük acısını 2015 yılında gerçekleşen ve 301 işçinin ölümüne sebebiyet veren Soma maden faciasında tüm milletçe çektik. İş güvenliği hizmetlerinin yetersiz olması ve işverenin bu konuda sorumsuz davranması birçok ailenin ocağını yaktı. Türkiye’nin iş güvenliği konusunda ders çıkarıp milat olması gereken bir kaza iken ne yazık ki ders çıkaramadık.

Bunlardan dolayı  İşçi Sağlığı ve İş Güvenliğinin gelişiminde yaşanılan sorunlar, bu sorunların çözümü için yapılan çalışmalar ve alınması gereken önlemler konusunda meclis araştırma komisyonu kurulmasını arz ederiz.