CHP'li Ednan Arslan: Türkiye elektrik zamlarında ilk sırada!

Arslan açıklamasında şunlara değindi:

“Ülkeler için temel ve stratejik bir sektör olan enerji, toplum ve insan yaşamının da ayrılmaz bir parçası.

Günlük olarak kullandığımız pek çok ürün ve hizmet enerji kullanımını gerektiriyor. Güvenli, erişilebilir ve ucuz enerji bütün sektörleri olumlu yönde etkilediği gibi insanların yaşam kalitesini de artırıyor. Özellikle de bizim gibi enerji fiyatlarının yüksek olduğu ülkelerde.

TÜRKİYE ELEKTRİĞİ EN PAHALI KULLANAN ÜLKELER ARASINDA

Makroekonomiyi, üretimi ve kalkınmayı doğrudan ilgilendiren enerji fiyatları, belirgin olarak ise elektrik enerjisi aile bütçelerinde de önemli bir yer tutuyor. Türkiye, satın alma paritesine göre G20 ülkeleri arasında elektriği en pahalı kullanan üçüncü ülke konumunda. 2018 ve 2019 yıllarında elektriğe yüzde 73, doğalgaza yüzde 57 zam yapıldı. Salgın sürecinde olmamıza karşın hükümet 1 Ekim 2020’den geçerli olmak üzere elektriğe fiyatlarını yüzde 5.75 artırdı. Son iki yılda yapılan yüzde 57’lik zam dikkate alındığında reel olarak bu zammın daha yüksek olduğu görülecektir. Bu zam kış aylarında vatandaşın cebine daha fazla yansıyacaktır. Elektrik Mühendisleri Odasının Temmuz 2019’da yayınladığı rapora göre OECD ülkeleri arasında enerji fiyatlarına en çok zam yapan ülke Türkiye, raporda 2003 yılı ile Mayıs 2019 Mayıs arasında Türkiye'de elektrik faturasındaki artış yüzde 307 olarak gösteriliyor. Tabi ki sanayici ucuz enerji kullanamadığı için rekabet edemiyor. Vatandaş faturasını ödeyemiyor.

Hal böyle olunca bakanlık elektrik şirketlerinin faaliyetlerine ilişkin toplu olarak veri paylaşmaktan kaçınıyor. Faturasını ödemediği için elektriği kesilen abonelere ilişkin soru önergemiz bakanlık tarafından yanıtlanmazken, bu konuda bilgi edinme taleplerimize verilen çok sayıda cevabı birleştirerek bir çalışma yaptık. Bu çalışma 2016, 2017 ve 2018 yıllarını kapsayan bu çalışmada, 3 yıllık dönemde 12 milyonu mesken olmak üzere yaklaşık 17,8 milyon abonenin elektriğinin kesildiği, vatandaşın dağıtım şirketlerine yaklaşık 500 milyon sayaç açma kapama parası ödediğini ortaya koydu.

ŞİRKETLERE 9.06 MİLYAR LİRA RANT

Hükümetin enerji politikalarına ilişkin bir başka verisini paylaşmak istiyorum. Hükümet vatandaşının yanında mı yoksa elektrik dağıtım ve tedarik şirketlerini mi? Bu veriler bunu da açıklıyor. Elektrik tedarik şirketlerinin elektrik ihtiyacının büyük bölümünü bir kamu kurumu olan Elektrik Üretim A.Ş (EÜAŞ) karşılıyor. EÜAŞ’ın öncelikli görevleri kamu yararını gözetmek, Güvenli, sürekli, kaliteli, verimli, düşük maliyetli, elektrik enerjisi sağlamak.

TEDAŞ tarafından en son olarak yayınlanan “Türkiye Elektrik Dağıtım ve Tüketim İstatistikleri – 2018” verilerine göre 2018 yılında; Türkiye genelinde, dağıtım sistemine giren enerjinin neredeyse yarısı EÜAŞ tarafından karşılandı.

2019 yılında Görevli Tedarik Şirketlerinin satışa sunduğu elektrik enerjisinin yaklaşık üçte birini (yaklaşık 60 Milyar kWh) karşılayan EÜAŞ’ın, 2020 yılında da benzer miktarda satış yapacağı öngörülmektedir.

EÜAŞ’ın Görevli Tedarik Şirketlerine yapmış olduğu elektrik enerjisinin Toptan Satış Fiyatlarına dönemler itibarıyla göz atarsak,

1 Ekim-31 Aralık 2018 dönemi→17,3610 Kr/kWh

1 Ocak-31 Mart 2019 dönemi→12,6335 Kr/kWh

1 Nisan- 30 Haziran 2019 dönemi→17,2700 Kr/kWh

1 Temmuz-30 Eylül 2019 dönemi→20,5159 Kr/kWh

1 Ekim-31 Aralık 2019 dönemi→ 34,8654 Kr/kWh

1 Ocak-31 Mart 2020 dönemi→ 27,5683 Kr/kWh

1 Nisan- 30 Haziran 2020 dönemi→ 22,8311 Kr/kWh

1 Temmuz-30 Eylül 2020 dönemi→ 13,2000 Kr/kWh

1 Ekim – 31 Aralık 2020 dönemi→15,4894 Kr/kWh olduğunu görürüz.

EÜAŞ toptan satış fiyatlarına 2019 yılında yaptığı zamlar tedarik şirketleri tarafından tüketici tarifelerine yansıtılırken, 2020 yılı içinde pandemi süreci de dikkate alınarak yapılan indirimlerin tüketiciye yansıtılmadığını görüyoruz. Bir diğer ifade ile EÜAŞ bu yıl tedarik şirketlerine dolaylı yoldan yüksek miktarda kaynak aktarmıştır. Vatandaşın cebinden çıkan paralar tedarik şirketlerinin kasasına girmiştir.

EÜAŞ’ın 2019 yılında Görevli Tedarik Şirketlerine yapmış olduğu elektrik enerjisi satış miktarı üzerinden 2020 yılı için satış miktarının yaklaşık 60 milyar kWh olacağı varsayılıyor.

EÜAŞ 2020 yılının ilk çeyreğinde 1.09, ikinci çeyreğinde 1.81, üçüncü çeyreğinde 3.25 ve dördüncü çeyreğinde 2,91 Milyar TL olmak üzere yaklaşık rakamlarla toplam 9,06 Milyar TL Görevli Tedarik Şirketlerinin kasasına girmiştir. Tedarik Şirketlerine aktarılan 9,06 Milyar TL 260 bin kişiye 1 yıl boyunca asgari ücretle iş demektir.

Şimdi buradan sormak istiyoruz, Hükümet, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve EPDK vatandaşın yanında mıdır yoksa büyük enerji dağıtım ve tedarik şirketlerinin mi? Ve neden ilgili kurumlar vatandaşın hakkını korumak için bu tabloya müdahale etmemiştir.