Sağlıkta geldiğimiz nokta: Aciller dışında ameliyat yasak
Dolardaki dalgalanma doğrudan insan hayatını etkiler hale geldi. Bakıyorsunuz ya ilaç bulunmuyor, ya ameliyat yapılmıyor. Ameliyat için gerekli olan sarf malzemeleri alınamıyor. Kullanılan sarf malzemesinin yerine yenisi alınamıyor. Bu durum, öyle bir noktaya getirdi ki, “Acil ameliyatlar” dışında ameliyat yapılmaması için genelge yayımlanıyor.
Ülkemizde hep yu konuşulur: Önleyici sağlık hizmetleri üzerinde durulmuyor. İnsanlar hastalandıktan sonra verilen sağlık hizmeti de pahalıya mal oluyor. Oysa, bu rahatsızlıklar yaşanmadan önleminin alınması, yani koruyucu, önleyici sağlık hizmetlerine önem verilmesi gerekiyor.
ÜNİVERSİTEN GENELGE
Gazi Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi Gazi Hastanesi Başhekimi Prof.Dr. Ahmet Demircan imzasıyla cerrahi ana bilim dalı başkanlıklarına, bölüm başkanlıklarına gönderdiği yazı, sağlık hizmetlerimizin durumunu ortaya koymaya yetiyor. Şimdi o yazıyı okuyalım:
“Sağlık Araştırma ve Uygulama merkezi faaliyetleri çerçevesinde ihtiyaç duyulan ilaç ve tıbbi sarf malzemelerin tedarikçisi olan firmalar, son zamanlarda döviz kurlarında meydana gelen değişiklikler sebebiyle sağlık uygulama tebliğinin (SUT) üzerinde fiyat vermektedir. Bu doğrultuda, sağlık hizmetinin sunumuna devam edilebilmesi, sağlık hizmetlerinin bekletilemez ve aksatılamaz, insan sağlığı ve yaşamı ihmal edilemez özelliği nedeniyle ameliyatlarda işlemlerde kullanılacak malzemelerin satın alma süresinin hızlandırılması amacıyla yapılacak ameliyat işleminin zorunluluğu ve hayati önem arz edip etmediğine ilişkin gerekçeli raporun satın alma işlemlerinin altına eklenmesi gerekmektedir.
HAYATİ ÖNEMDE OLAN ALINACAK
Bu süreçte hayati öneme haiz malzemeler alınacak olup, diğer elektif ameliyat (hayati öneme haiz olmayan), işlem vb. için kullanılacak olan malzemelerin alımı bir süreliğine ertelenecektir. Bölümümüz tarafından düzenlenecek ‘hayati öneme haiz' belgesi sayesinde hem bölüm, hem hastane, hem de üniversite yönetimi Sayıştay Başkanlığı, Maliye Bakanlığı gibi denetleyici kurumlar karşısında hesap verebilir olacak, bunun yanı sıra ‘Devleti zarara uğratmak' ve ‘kamu zararına sebebiyet vermek' tarz suçlamalar karşısında kanıt olarak sunulabilecektir.
Sonuç olarak hayati önem haiz olan işlemlere devam edilebilmesi, elektif (hayati öneme haiz olmayan) işlemlerin ise ertelenmesi konusunda göstereceğiniz anlayış ve işbirliği için teşekkür eder; bilgilerinizi ve gereğini rica ederim.”
Bir doktora, “örneğin hasta ameliyat olmak istiyorsa, hangi durumda olabilecek, hangi durumda olamayacak?”diye sorduğumda şunları anlattı:
“Örneğin bel fıtığınız var. Acılar içindesiniz. Ameliyat olmanız gerekiyor. Size ‘hayati öneme haiz değil' deyip ameliyat edilmezsiniz. Eğer kişinin beyninde ani bir kanama meydana gelmişse onu durdurmanız lazım. Bu hayati öneme haiz bir durum. O zaman ameliyat etmeniz gerekiyor. Safra kesinde taşı var, çok ağrı yapıyor. Bu hayati öneme haiz sayılmıyor. Ama durdurulamayan bağırsak kanamasında hayati önem var, ameliyat edilmesi gerekiyor.”
Eğer, hayati önemde olmayan hastayı ameliyat ederseniz, yarın “Niçin ameliyat ettiniz?” diye başınız derde girebilir. Hatta sizi, “devleti zarara uğrattığınız” gerekçe gösterilip hakkınızda dava da açılır. Öyle “Hayati öneme haizdir” deyip ameliyat etmek de yok. Teşhisin de onu desteklemesi gerekiyor.
Genel Sağlık İş sendikası Genel Başkanı Zekiye Bacaksız, “Hastane başhekimi, ‘Ameliyat malzemesi alamayacağım, tıbbi malzeme alacak para yok. Eğer yüksek fiyattan alırsam ben hesap veremem. Siz bana liste verin. Hesap soran olursa onlar istedi derim' diyor. Üniversite hastanesinde yapılması planlanan bir ameliyat elbette ki hayati öneme haizdir. Bir hekimden yapacağı ameliyatları hayati öneme haiz olan/olmayan şeklinde ayırmasını istemek hekimin mesleki özerkliğini yok saymaktadır” diyor.
AMELİYAT İÇİN TORPİL İSTENİYOR
Gazi Üniversitesi durumu açık açık yazdı ama Devlet Hastanelerinde de aciller dışında neredeyse ameliyat yapılmıyor. Ameliyat olması gerekenlere “Parasızlık nedeniyle durumun acil değil. Ameliyat edersek başımız derde girer” deniliyor. Milletvekillerinden, ameliyat yapılabilmesi için aracılık yapmalarını istiyorlar.
Doktor kökenli CHP Ordu Milletvekili Mustafa Adıgüzel, “Ordu'da da Başhekimlik acil haller dışında ameliyat istemiyor. Oysa kalp kapağı ile kalp pili için acil haller diye bir tanımlama yapamazsınız. Bunun acil hali yoktur, tespit edildiğinde cerrahi müdahale gerekiyorsa hemen yapılmalıdır” diyor.
Övünülen sağlık sisteminde nereden nereye geldiğimizin belgesidir.
