banner773

RAMAZAN BAYRAMINDA HASTALIKLARA DAVETİYE ÇIKARMAYIN

Ramazan süresince fiziksel aktivitenin kısıtlanması, iftar ve sahur vakitlerinin günün az hareket edilen zamanlarına denk gelmesi, hem fazla hem de hızlı yemek yenilmesi, bazal metabolizma hızının yavaşlaması ve kan şekeri düşüşüne bağlı olarak tatlılara karşı isteğin artması vücut yağ oranlarını artırmaktadır. Bayram ziyaretlerinde dikkatsiz ve aşırı yemek; gaz, şişkinlik, hazımsızlık, mide bulantısı, kabızlık şeklinde sindirim sistemi problemleri, baş ağrısı, tansiyon yükselmesi gibi sağlık sorunlarına neden olduğu gibi obezite ve beraberinde 50’yi aşkın hastalık için de davetiye çıkarmaktadır. Sağlık Eğitmeni, Raw Food Şefi ve Detoks Uzmanı Çisem Çakır’dan sağlıklı tariflerle ve Uzman Diyetisyen Turgay Köse’nin önerileriyle sağlıklı bir bayram geçirmeniz mümkün.

SAĞLIK 11.06.2018, 16:35 11.06.2018, 16:35
RAMAZAN BAYRAMINDA HASTALIKLARA DAVETİYE ÇIKARMAYIN

Uzman Diyetisyen Turgay Köse

Ramazan Bayramı’nda sağlıklı, yeterli ve dengeli beslenmeye özen gösterilmelidir. Oruç tutan kişiler Ramazan ayı sonrasında eski beslenme alışkanlıklarına geri döndüklerinde daha fazla yeme eğiliminde bulunmaktadır. Ramazan süresince yavaşlayan metabolizma için ardından gelen Ramazan Bayramı, yenilen tatlıların yağ olarak depolandığı riskli bir süreç olarak görülmektedir. Özellikle oruç tutan bireyler için besin tüketimi açısından bayram niteliğinde olan bu dönemde özellikle tatlı ve hamur işleri tüketimi artmakta; buna karşılık sebze, meyve ve kurubaklagil tüketimi azalmaktadır.

Besin Seçiminize Dikkat Edin

Bir aylık oruç döneminin ardından bayramda birdenbire ve aşırı yemek yeme eğilimi, Türk halkının misafirperverliği ve yemek konusundaki aşırı ısrarcı tutumlar yanlış beslenmeye neden olmaktadır. Halbuki sık aralıklarla, azar azar beslenmek bir sonraki öğünde hem yavaş hem de az yemek yenilmesine neden olmaktadır. O nedenle başta kahvaltı olmak üzere asla öğün atlanmamalı, hatta ara öğünlerin tüketimiyle kan şekeri ve iştah kontrolü sağlanmalıdır. Öte yandan posalı yani lifli besinlerin tüketimi artırılmalıdır. Posalı besinler kan şekerini, kan basıncını (tansiyonu) ve kan kolesterolünü istenilen seviyede tutmaya yardımcı olurlar. Midede, su ile birlikte şişerler; tokluk, doygunluk hissi sağlarlar. Ayrıca dışkılama miktarını ve sıklığını artırırlar. Kabızlıktan ve kalın bağırsak kanserinden koruyucu etkileri de mevcuttur. Bu yüzden haftada 2 kere kurubaklagil tüketilmelidir. Ayrıca beyaz ekmek yerine tam buğday, çavdar ve kepek ekmeğini; pirinç yerine bulguru tercih etmekte yarar vardır. Hatta pirinç, makarna, erişte, mantı ve unun kepekli olanlarını kullanmak daha sağlıklı olacaktır. Sebze ve meyveler de posa içermektedir. Soyulmadan yenilebilenleri iyi bir şekilde yıkadıktan sonra kabukları ile tüketmek posa alımını artırmaya yardımcı olacaktır. Posalı besinler etkisini su varlığında gösterdiği için günlük sıvı tüketimine de gereken önem verilmelidir. Bir davete gitmeden önce çorba, meyve, yoğurt, salata gibi enerji içeriği düşük bir şeyler atıştırılmalıdır. Böylelikle bayram ziyaretlerinde hayır deme şansına sahip olunabilir. Ev baklavası, lokma, tulumba gibi ağır tatlılar yerine; sütlaç, muhallebi, puding, komposto, hoşaf, kabak tatlısı gibi sütlü veya meyveli tatlılar tercih edilmelidir.

Tatile Çıkacak Kişilere Öneriler

Her şey dahil konsepti ile tatile gidenler açık büfelerde sağlıklı seçimler yapmaya daha da özen göstermelidir. Tatil demek yalnızca yemek, içmek ve dinlenmek değildir. Kaldığınız tesis veya bölgedeki spor olanaklarından da faydalanmaya çalışın. Tatil süresince “egzersiz yapmaya fırsat bulamadım” sözünü mazeret olarak görmeyin. Eğlenin, dinlenin fakat besin seçimlerinize de dikkat edin. Hatta ülkemizde de her geçen gün yaygınlaşan sağlık turizmine yönelik oteller bu süreçte sizin ve ailenizin kurtarıcısı olabilir.

Kronik Hastalığı Olanlara Öneriler

Önemle vurgulamak gerekir ki diyabet, böbrek hastalığı, yüksek tansiyon, kalp - damar hastalığı, mide rahatsızlığı olan bireylerin bayram da olsa kendilerine önerilen diyetlerini bozmamaları gerekmektedir. Bu grupta yer alan kimselerin özellikle hamur işleri tüketimlerine sınırlama getirmeleri, özellikle diyabetli bireylerin şekerden uzak durmaları gerekmektedir.

Sağlık Eğitmeni, Raw Food Şefi ve Detoks Uzmanı Çisem Çakır’dan tarifler

Pestolu Sebzeli Kahverengi Pirinç Makarnası

-150 gr kahverengi pirinç makarnası

-yarım brokoli, parçalara ayrılmış

-3 çorba k. pesto sos (tarifi aşağıda)

-2 çorba k. kıyılmış badem

-60 gr bezelye

-150 gr mantar, ince dilimlenmiş

4-5 dal taze kekik

Pesto sos için:

-1 bardak taze fesleğen

-1/4 bardak ıspanak

-1/4 bardak antep fıstığı

-tuz karabiber

-1/2 çay kaşığı limon suyu

-2 çorba k. zeytinyağı

Tüm malzemeleri rondodan geçirin.

Kahverengi pirinci pakette yazdığı gibi pişirin (suya sadece az bir miktar tuz atmanız yeterli olacaktır). Brokolileri ve diğer sebzeleri en fazla 7-8 dakika buharda pişirin (brokolinin renginin gitmemesi önemli). Daha sonra tüm malzemeleri büyükçe bir tavaya aktarıp, düşük ateşte bademler, pesto sosu, tuz, karabiber ve süzdüğünüz makarnayı da ekleyip tüm malzemeleri iyice karıştırın. Taze kekiği dalından ayırıp üzerine serperek servis edin.

Kabak Makarnası

-2 yeşil veya sarı kabak

-1 havuç

-1 bardak ıspanak

-1 yeşil soğan

-1 avokado

-1/4 bardak taze fesleğen

-1 çay kaşığı zeytinyağı

-1 çorba kaşığı limon suyu

-tuz karabiber

-isteğe göre bir avuç ince kıyılmış çiğ ceviz

Yeşil kabak ve havucu yıkayıp kurulayın. Havucun kabuğunu soyduktan sonra, spiral dilimleyici mutfak aleti (spirooli) yardımıyla kabakları ve havucu makarna haline getirin.

Yeşil soğan ve ıspanak dışındaki malzemeleri rondodan geçirip, bu sosu makarnaya ellerinizle yedirin. Ispanakları ve yeşil soğanı incecik kıyıp makarnayla karıştırın. Dilerseniz üzerine çiğ ceviz serperek servis edebilirsiniz.

Kinoa Tabule

-1 bardak kinoa

-2 çorba k. limon suyu

-1 diş sarımsak

-4 çorba k. zeytinyağı

-tuz karabiber

-1 büyük veya 2 küçük salatalık

-1 domates

-yarım demet maydanoz

-yarım demet nane

-2 yeşil soğan

Kinoayı biraz tuz ve 1 + ¼ bardak su ile bir tencerede pişirin. Kaynayınca düşük ateşe ayarlayıp kapağını kapatın, suyunu çekmesi için yaklaşık 10 dakika yeterli olacaktır. Kinoa pişerken bu sırada salatalık ve domatesi küçük küpler halinde doğrayın, maydanoz, nane ve yeşil soğanı incecik kıyın. Sarımsağı ezip, limon suyu, zeytinyağı, tuz ve karabiber ile iyice çırpın. Tüm malzemeleri bir kapta karıştırıp servis edin.

Tatlı patatesli Babaganuşlu Salata

Babaganuş için:

-1 patlıcan

-1 limonun suyu

-1 diş sarımsak, ince kıyılmış

-2 çorba kaşığı tahin

-2 çorba kaşığı taze kekik

-avokado yağı

-tuz karabiber

Salata için:

-1 tatlı patates

-yarım demet kıvırcık marul

-1 demet tere

-2 siyah havuç, rendelenmiş

-1/2 bardak fındık, kıyılmış

Sos için:

-2 çorba kaşığı zeytinyağı

-2 çorba kaşığı limon

-tuz, karabiber

Fırını 200 C ye ayarlayın, varsa ızgara ayarına getirin. Patlıcanları yıkayıp kurulayın. İnce dilimler halinde kesip, tuz serpin ve bir süzgece alıp fazla suyunu akıtın. 10 dakika sonra hafifçe yıkayıp iki havlu arasında nemini alın. Bu sırada tatlı patateslerin de kabuklarını soyup küçük küpler halinde kesin. Fırın tepsisine yağlı kağıt serip patlıcan dilimlerini ve tatlı patates küplerini yerleştirin. Biraz avokado yağı ve tuz serpin. 10-15 dakika her iki sebze de hafifçe kararıncaya kadar pişirin (1 veya 2 defa çevirmeniz tavsiye edilir). Fırından çıkardıktan sonra tatlı patatesleri bir kaba aktarın. Patlıcanları ise diğer babaganuş malzemeleriyle bir rondoya aktarın, homojen krema kıvamına ulaşıncaya kadar karıştırın. Yeşillikleri yıkayıp kurulayın. Büyük parçalar halinde ellerinizle koparın. Siyah havuçları rendeleyip ekleyin. Tatlı patatesleri de ekleyip iyice karıştırın. Sos malzemelerini küçük bir kavanoza koyup kapağını kapatıp iyice çalkalayın. Servis etmeye yakın sosu yeşillik ve sebzelerle karıştırın. En son dilediğiniz kadar babaganuşu bir kaşık yardımıyla 3-4 yere yuva halinde koyup fındıkları serperek servis edin.

Çilek soslu Çilekli Salata

-1.5 bardak çilek, ince dilimlenmiş

-1 bardak taze bezelye, ince doğranmış

-2 demet semizotu

-yarım demet nane

Sos için:

-bir avuç çilek

-1 çorba kaşığı bal

-2 çorba kaşığı elma sirkesi

-2 çorba kaşığı zeytinyağı

-tuz karabiber

Semizotu ve naneyi yıkayıp kurutun. Ellerinizle büyükçe parçalar halinde koparıp, ince dilimlenmiş çilekler ve taze bezelyeyle beraber bir salata kabına aktarın. Sos malzemelerini blenderdan pürüzsüz oluncaya kadar geçirin. Servis etmeye yakın sosu salata malzemeleriyle karıştırın.

Kinoa Falafel ve Tahin sos

-1/2 bardak kinoa

-250 gr önceden pişmiş nohut

-1/2 bardak kıyılmış maydanoz

-2 diş sarımsak

-1 çay kaşığı kimyon

-3 çorba k. limon suyu

-3 çorba k. zeytinyağı

-2 çorba k. tahin

-1 çay kaşığı pul biber

-tuz karabiber

-3 yeşil soğan

Sos için:

-2 çorba kaşığı tahin

-2 çorba kaşığı misket limonu suyu

-1 çorba kaşığı su

-1/2 çay kaşığı sarımsak tozu

Kinoayı iyice yıkayıp süzün. Bir tencereye aktarıp üzerini geçecek kadar su koyun ve kaynadıktan sonra kadar altını kısıp 15 dakika kadar ağzı kapalı pişirin. Fırını 200 dereceye ayarlayın. Bu sırada kinoa ve yeşil soğan dışındaki tüm falafel malzemelerini bir rondodan geçirin. Kinoa, yeşil soğan ve falafel karışımını bir kapta çatal yardımıyla karıştırın. Bu karışımdan ortalama 12 falafel köftesi çıkacaktır. Fırın tepsisine yağlı kağıt serip falafelleri yerleştirin. 20-25 dakika kadar arada çevirmek kaydıyla her iki tarafı kızarıncaya kadar pişirin. Sos için tüm malzemeleri bir kapta çatal yardımıyla çırpın. Falafellerin yanında servis edin.

Karabuğdaylı Dolma

-1 kabak 

-1 patlıcan

-2 dolmalık biber 

-2 domates

-1 küçük havuç

-1 büyük soğan

-1 bardak karabuğday 

-Yarım demet maydanoz

-1 demet taze soğan 

-Yarım demet dereotu

-Yarım demet nane 

-Tuz, karabiber

-Avokado yağı

2 yemek kaşığı avokado yağında, küçük doğranmış kuru soğanı kavurun, rendelenmiş havuç  ilave edin. O da biraz solunca, oyulmuş kabak içleri ve karabuğday ilave edip 3/4 bardak sıcak su koyarak pişirin. Karabuğday suyu çekince, sıcakken, içine ince doğranmış taze soğanlar, yeşillikler, tuz ve karabiber ilave edin. Hepsini güzelce karıştırarak son konan malzemenin de biraz solmasını bekleyin. 

Karışımı önceden oyulmuş kabak, patlıcan, dolmalık biber ve domateslerin içine doldurun. Derince bir fırın tepsisine koyun. Üzerine rendelenmiş domates ve su koyun. Bu aşamada biraz tuz ilavesine ihtiyaç olabilir. 200 derece fırında, önce üzeri yağlı kağıtla kapatarak, son 10 dakikası da üzeri açık pişirin. Üzeri hafif kızarınca olmuş demektir. 

Pazı kavurma

-1 demet pazı

-1 büyük soğan

-3 diş sarmısak

-1 tepeleme kaşık biber salçası

-1/2 cup önceden pişirilmiş börülce

-Tuz 

-Karabiber

-Kırmızı biber

-Kimyon 

-avokado yağı

İnce doğranmış soğanı ve sarımsağı yağda biraz kavurun. Salçayı ilave edip biraz daha kavurun, salçanın kokusu çıksın. Bir demet pazıyı ince ince doğranmış halde ilave edin. Solunca börülceleri, tuz, karabiber, kırmızı biberi ekleyip karıştırın. Pişince kimyonu ilave edip altını kapatın. 

Yorumlar (0)