ABD heyeti hiçbir plan sunmadı

Trump'ın Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton başkanlığındaki heyette, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Joseph Dunford ile ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey ve diğer delegasyon üyeleri bulunuyordu. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın başkanlığındaki Türk heyetinde ise Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal, Milli Savunma Bakan Yardımcısı Yunus Emre Karaosmanoğlu, MİT Başkan Yardımcısı Cemalettin Çelik ve diğer ilgililer vardı. Görüşmelerin ana temasını ABD askerlerinin Suriye'den çekilmesinin ardından bölgede oluşacak yapı, PKK/YPG terör örgütü üyelerinin bölgeden çıkarılması, Amerikan silah ve destek sistemlerinin toplanması, Münbiç yol haritasının bir an önce hayata geçirilmesi oluşturuyordu.

BOLTON KRİZİ

Ankara'ya gelmeden Bolton'un, YPG/PKK’yı kastederek, "Kürt savaşçılar" ifadesini kullanması; Amerika’nın Suriye’den çekilmesinin Kürtler'in güvenliğini garanti etmesi ve DEAŞ'ın yenilmesi koşuluna bağlı olduğunu açıklaması Ankara'nın sert tepkisine neden oldu. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, MHP Lideri Bahçeli ve diğer hükümet yetkilileri en sert şekilde Bolton'a tepki gösterdi. Bu durum, Ankara'nın gösterdiği diplomatik refleks ile görüşmelerin mütekabiliyet esasıyla sınırlı tutulması sonucunu doğurdu. Önceden planlanmamasına rağmen Cumhurbaşkanı Erdoğan, Bolton'u kabul edebilecekti ancak böyle bir görüşme yapılmadı. Ayrıca Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve MİT Başkanı Hakan Fidan, ABD heyetinde kendi seviyelerinde muhatap olmadığı için bu görüşmelerde yer almadı. Bolton'un sözleri Ankara'daki görüşmelerde soğuk havalar estirdi. Bolton, protokolde muhatabı olan İbrahim Kalın ile görüşebildi. ABD heyeti, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Güler'le de görüştü.   

ABD YOL HARİTASI SUNMADI

Görüşmenin detaylarını Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, basın toplantısıyla duyurdu ancak perde arkasında; ABD'nin yaşadığı kafa karışıklığı, birimler arasındaki görüş ayrılığı, çekilmeden sonrasına ilişkin net bir planının olmadığı ortaya çıktı. Görüşmede ABD heyeti, Türk heyetinin sorusu üzerine Suriye'den çekilme sürecinin 4-5 ay sürebileceğini söyledi. Çekilme sürecinin yavaşlamasında İsrail Başbakanı Netanyahu'nun Trump üzerinde etkisinin olduğu çok açık... Türk heyet haklı olarak, "Çekilmeden sonra ne olacak?" diye sordu ancak ABD heyeti bu konuda bir plan ya da öneri sunamadı. 

PUTİN-ERDOĞAN GÖRÜŞMESİNİ SORDULAR

ABD heyeti bir öneri ya da plan sunamadıkları gibi Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Putin arasında planlanan görüşmeyi sordular. Çekilmeden sonra Suriye sahasındaki duruma ilişkin aktör ülkelerin ortak bir yol haritası olacaksa, bunu görmek istediler. Türk heyet ise ABD ile yapılan bu görüşmelerden çıkacak sonucun Rusya görüşmesinin içeriğini belirleyeceğini, buradan çıkacak bir planla Rusya'ya gidileceğini vurguladı. ABD'liler yine sessiz kaldı...

"NEREDEN ÇIKTI BU YPG HAMİLİĞİ?"

İbrahim Kalın, Bolton'a, Suriye Kürtleri için Türkiye'nin yaptıkları ve terör örgütü YPG'nin faaliyetlerini içeren iki ayrı dosya sundu. ABD'lilere şu mesaj verildi: "Üç yıl önce YPG diye bir şey yoktu. Nereden çıktı bu YPG/PKK hamiliği. Terör örgütünün arkasındaki desteğinizi çekerseniz Kürtler de siyasi sürece daha kolay angaje olabilirler."

Kullanılan dil konusunda da ABD heyetine gereken uyarılar yapıldı. Terör örgütü YPG ile Kürt halkını birbirinden ayırmak gerektiği vurgulandı. Türkiye'nin YPG konusunda asla kimseye güvence vermediği ve vermeyeceği ifade edildi.

SİLAHLAR NE OLACAK?

ABD çekildikten sonra bölgeye aktardığı ve kimine göre 15 milyar dolara ulaşan silahların ve hava sistemlerinin toplanması konusu da soruldu. Türkiye bu konudaki kararlılığını ve net mesajlarını iletti. Ancak bu konuda da ABD heyeti bir plan sunmadı; buna bakılacağı söylendi. Münbiç yol haritasının hızlandırılması konusundaki beklentiler tekrar iletildi; bu konunun detayları askerler arasındaki teknik görüşmelere bırakıldı. ABD heyeti Suriye sahasındaki boşluğu İran'ın doldurmaması yönündeki hassasiyetlerini iletti.

UYUMSUZ GÖRÜNTÜ VERDİLER

ABD heyetinde yer alan isimlerin kendi aralarında da bir uyumsuzluk ve görüş ayrılığı dikkat çekti. Bu durum, Türk heyetiyle görüşmede de dile getirildi. ABD'liler, "Bizim aramızda da görüş ayrılığı olabiliyor" diyerek aslında malûmu ilan etmiş oldu. Bir izlenim aktarmak gerekirse ABD Başkanı Trump üzerinde, Ulusal Güvenlik Danışmanı Bolton'un daha ikna edici olduğu ortaya çıktı. Sonuç; ABD ile farklı düzeylerde çalışma grubu toplantıları devam edecek...