"Sahibinden satılık böbrek"
Teknoloji sitelerinin şaka söylemi olan ‘İphone için böbreğim satılır’ ifadesi gerçek oldu. Türkiye’nin birçok ilinde acil paraya ihtiyacı olan ya da borçlarını ödeyemeyen vatandaşlar internet sayfaları üzerinden böbreklerini satışa çıkarıyor. İlanlarda 2017’deki artış dikkat çekerken, ilan veren 17 yaşında çocuklar da var.
Google arama motorundan ‘Satılık böbrek’ veya ‘Böbrek arıyorum’ diye yüzlerce ilan çıkarken, gerekçe olarak da maddi imkansızlıklar ve borç olarak gösteriliyor.
Borçluların ve geçinemeyenlerin son çaresi tek böbreğinden ya da karaciğerinin bir kısmından vazgeçmek. Eskiden simsarlar aracılığı ile yapılan bu satış, artık sosyal medya platformları ve internet sayfaları kullanılarak yapılıyor.
17 YAŞINDA ÇOCUKLAR DA VAR
Mevzuatlara uyulduğu ve tam teşekküllü bir hastanede yapılması şartı ile Türkiye’de böbrek başta olmak üzere organ nakli yasal. Ancak organ bağışının yok denecek kadar az olması nedeniyle özellikle böbrek nakline ihtiyacı olanlar ve para sıkıntısı çektiği için organını satmak isteyenler internet üzerinden buluşuyor.
Sosyal medya platformlarından Facebook, Instagram ya da Twitter üzerinden ‘böbreğimi satıyorum’, ‘böbreğimi satmak istiyorum’, ‘satılık böbrek arayanlar’, ‘böbrek arayanlar’ adı altında yapılan paylaşımlarda, böbreğini satmak isteyenler çoğunlukta.
Simsarlar aradan çıkarılarak internet üzerinden böbreğini satmak isteyenlerin istedikleri fiyat ise 20 bin ile 100 bin lira arasında değişiyor. İlanların en çok arttığı yıl ise 2017. İlan verenler arasında 17 yaşında çocuklar da var. Yabancı ülkelerden verilen ilanların altında da çok sayıda kişi böbreğini satmak istediğini söylüyor.
AMELİYATLAR ANKARA VE İSTANBUL’DA YAPILIYOR
Organını satan, satın alan ya da buna aracılık edenler hakkında Türk Ceza Kanunu 9 yıla varan bir cezayı ön görmesine rağmen, her gün internette organını satmak isteyenlere rastlamak mümkün.
İnternette fiyatta anlaşan böbreğini vermek isteyen kişi, kan ve doku tetkiklerinin yapılması için İstanbul ya da Ankara’daki sağlık merkezlerine çağrılıyor. Konaklama ve yol masrafları ödeniyor. Kan ve doku testinin pozitif çıkması sonrasında ise böbrek nakli yapılıp anlaşılan ücret organını satana ödeniyor.
SUÇ OLMASINA RAĞMEN ARTIŞ VARUzmanlar, böbrek satmanın kanunlara göre yasak olduğunu ve suç teşkil ettiğini, hukuki boyutu yanında bunun sağlık sorununu da beraberinde getirdiğini ve bir böbreğin verildiğinde diğer böbrekle hayatın normal olarak devam edeceğini sananların bu konuda yanıldıklarını belirtiyorlar.
