MUSTAFA BİLİCİ, TÜİK'İN ENFLASYON SEPETİ VERİLERİNİ MAHKEME KARARINA RAĞMEN AÇIKLAMAMASINI SORDU
İzmir Milletvekili Bilic, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet ŞİMŞEK tarafından yazılı olarak cevaplandırılması için bir soru önergesi verdi.
İşte o soru önergesi:
Enflasyon sepeti, enflasyonun hesaplanabilmesi için belirli bir dönem boyunca fiyatları takip edilen mal ve hizmet kalemlerinin toplamıdır. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Haziran 2022’den beri enflasyonun hesaplanmasında kullanılan ‘’Enflasyon Sepeti’’ verilerini açıklamamaktadır.
TÜİK, 26 Mayıs 2022’de yaptığı basın açıklamasında “TÜFE kapsamında yayımlanmakta olan ayrıntılı tabloların sunum şekli ve içeriği konusunda kamuoyunda gündeme gelen yapıcı eleştiriler de dikkate alınarak, piyasadaki fiyat hareketlerinin kullanıcılar tarafından daha doğru okunması ve takip edilmesine imkan verecek bazı düzenlemeler yapılacaktır. Bu amaçla Eurostat’ın TÜFE verileri konusundaki dağıtım politikası ve şeffaflık kriterleri de değerlendirilerek, ilerleyen süreçte TÜFE kapsamında yayımlanmakta olan ve Eurostat tarafından talep edilmeyen tabloların kaldırılarak, aynı şekilde talep edilen yeni tabloların da eklenmesine karar verilmiştir. Hazırlık çalışmalarının tamamlanmasıyla birlikte yeni yayımlanacak olan tablolarda, geçmiş aylara ait karşılaştırılabilir veriler de yer alacaktır” ifadelerini kullandı.
Bu açıklamanın ardından enflasyon sepetini Eurostat kriterlerine uygun hale getirmeyen TÜİK, enflasyonu hangi verilere göre açıkladığını 20 aydır kamuoyu ve vatandaşlarımızla paylaşmamaktadır. Bunun üzerine DİSK’in açtığı davada, Ankara 6. İdare Mahkemesi 31 Mart 2023 tarih, 2022/2383 esas ve 2023/700 sayılı kararında, enflasyon sepetinin TÜİK tarafından açıklanması gerektiğine hükmetmiştir.
Ankara 6.İdare Mahkemesi’nin ilgili kararına rağmen, enflasyon sepetini açıklamamakta direten TÜİK, 9 aydır mahkeme kararına alenen uymamaktadır. TÜİK’in enflasyon sepetini açıklamadan enflasyon rakamları açıklaması, halihazırda kurumun kendisine duyulan güveni daha da aşağı çekmektedir.
1-TÜİK tarafından Ankara 6.İdare Mahkemesi’nin 2022/2383 esas ve 2023/700 sayılı kararına uyulmamasının gerekçesi nedir? Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın ilişkili kuruluşu olan TÜİK’in, kendisi aleyhinde verilen bir mahkeme kararına uymaması, Bakanlık tarafından nasıl değerlendirilmektedir? Ülkemizde, son günlerde ‘’mahkeme kararlarına riayet etmeme’’ kervanına Hazine ve Maliye Bakanlığı da mı katılmıştır? Bu durumun Anayasa’mızın 2.maddesindeki ‘’Hukuk Devleti’’ ilkesi ile bağdaşır bir yanı var mıdır? Mahkeme kararlarına uymamak esas, uymak istisna hale mi gelmiştir?
2-Enflasyon sepeti verileri, TÜİK’e göre “yanlış anlama ve yanıltıcı değerlendirmelere sebebiyet verdiği” gerekçesiyle yayımlanmamaktadır. Asıl gerekçe TÜİK tarafından açıklanan bu gerekçe midir yoksa ‘’iktidar tarafından açıklanmak zorunda bırakılan’’ enflasyon verileri ile sepet verilerinin açık çelişkisi midir? Daha önce enflasyon sepetinde bulunan ürünlerin, enflasyon hesabındaki oranını defalarca değiştiren TÜİK, artık bu oranı değiştirse de kendisine emredilen rakamlara ulaşamamakta mıdır?
3-TÜİK’in doğru, gerçek ve şeffaf veriler açıklaması, milyonlarca vatandaşımızın; işçimizin, emeklimizin, kamu görevlimizin menfaatinedir. Doğru veri açıklama misyonuna rağmen kamuoyu ve vatandaşlarımız nezdinde hiçbir itibarı kalmayan bu kurum, yapılan anketlerde açık ara ülkemizin en güvenilmez kurumu olmayı başarmıştır. Bakanlık, ülkemizin içinde bulunduğu zorlu ekonomik koşullardan kurtulmayı, TÜİK’in yanıltıcı ve tahrif edilmiş verileri vasıtasıyla mı gerçekleştirecektir? Enflasyon sepetinin açıklanmamasının asıl sebebi bu istek midir?
4-Enflasyon Sepeti verilerinin açıklanmadığı mevcut durumda, TÜİK, açıkladığı verilerin güvenilir, gerçek ve şeffaf olduğuna dair herhangi bir kanıta sahip midir? TÜİK, enflasyon sepeti yapmadan, enflasyonu açıklamayı nasıl becermektedir? Böyle bir yöntem mevcut mudur? TÜİK, hiçbir ekonomistin bilmediği kendine has bir yöntem mi geliştirmiştir? Ülkemizdeki diğer istatistik kurumlarının açıkladığı enflasyon verilerinin, TÜİK’in açıkladıkları ile uzaktan yakından alakası olmadığı göz önüne alındığında, TÜİK, masa başında, emir ve talimat ile enflasyon mu açıklamaktadır? Enflasyon sepeti verileri, açıklanan enflasyona bir kılıf olarak kullanılamayacak duruma geldiği için mi açıklanmamaktadır?